Nog altijd drukte op weg naar Noord-Gaza • Burgemeester Rafah: ‘Gevaar nog niet geweken’

Foto’s: drukte op snelweg naar het noorden

De Salah al-Din-snelweg, de belangrijkste weg van Gaza naar het noorden, staat intussen weer vol met mensen. Gisteren werd de weg opengesteld voor inwoners van de Gazastrook om terug te keren naar Noord-Gaza.

Burgemeester Rafah aan bewoners: ‘Gevaar is nog niet geweken’

De burgemeester van Rafah heeft ontheemde Palestijnen die naar de verwoeste stad willen terugkeren, opgeroepen voorzichtig te zijn. Tegen Al Jazeera zegt hij dat Israëlische soldaten nog steeds gestationeerd zijn langs de zogenoemde Philadelphi Corridor. Dat is een ongeveer 14 kilometer lange strook land langs de grens tussen Gaza en Egypte.

Volgens de voorwaarden van het overeengekomen bestand tussen Hamas en Israël van 19 januari, hebben Israëlische troepen zich teruggetrokken uit het stadscentrum van Rafah in de zuidelijke Gazastrook. Maar daardoor is het gevaar niet geweken, zegt de burgemeester. “Toegang tot de zuidelijke helft van de stad is niet beschikbaar”, zei hij.

En hoewel de noordwestelijke, noordelijke en oostelijke gebieden relatief veiliger zijn vanwege hun afstand tot de Philadelphi Corridor, zijn ze volgens de burgemeester ook nog steeds kwetsbaar voor Israëlische beschietingen. Hij dringt er bij de bewoners daarom op aan geduld te hebben en niet te snel terug te keren naar de stad. Met name de centrale en zuidelijke gebieden, die “verwoest zijn en waar de meest elementaire leefomstandigheden ontbreken.”

Dode in Gaza door luchtaanval Israël

Bij een luchtaanval in de buurt van het vluchtelingenkamp Nuseirat in Centaal-Gaza is gisteravond een burger gedood en zijn er verschillende anderen gewond geraakt. Dat meldt het Palestijnse persbureau Wafa. De man probeerde volgens Wafa in een bulldozer een voertuig te bevrijden dat vastzat in het gebied.

Het Israëlische leger heeft het op Telegram over gerichte acties vanwege een bedreiging voor de troepen die in de Gazastrook opereren. Daarnaast meldt het leger dat een Israëlisch vliegtuig in Centraal-Gaza in de richting van een aantal verdachte voertuigen vuurde om die op afstand te houden. Die voertuigen reden in noordelijke richting in een gebied dat volgens het staakt-het vuren-bestand niet is opengesteld voor doorgang zonder inspectie, meldt het leger. “Dat is in strijd met de voorwaarden van de overeenkomst”, klinkt het.

VN-experts: einde Israëlische onderdrukking Palestijnen niet in zicht

De militaire aanval van Israël op de bezette Westelijke Jordaanoever vormt een gevaarlijke escalatie, waarschuwen VN-experts. Het eind is nog niet in zicht wat betreft de Israëlische repressie, meldt de VN-mensenrechtenraad op basis van onafhankelijk deskundigen.

Ze roepen de internationale gemeenschap op tot het nemen van maatregelen en zeggen ontsteld te zijn door “de escalatie van dodelijk geweld dat door Jenin en de rest van de bezette Westelijke Jordaanoever raast.”

Sinds de terreuraanval van Hamas op 7 oktober 2023 wordt ook de Westelijke Jordaanoever vaker aangevallen. Eind augustus vorig jaar startte Israël een grootschalige aanval op de stad Jenin, waarbij tientallen Palestijnen werden gedood. Vorige week begon Israël opnieuw een grote aanval op de stad, na wekenlange pogingen van de Palestijnse Autoriteit om de onrust in Jenin te herstellen. Ook op andere plekken is het Israëlische leger actief.

Dat de Verenigde Staten vorige week de sancties tegen Israëlische kolonisten schrapten en dat Israël zelf ook straffen voor gewelddadigheden door kolonisten heeft afgeschaft, noemen de deskundigen “in feite groen licht voor meer ongebreideld geweld tegen het Palestijnse volk.”

De groep waarschuwt dat “de langdurige straffeloosheid die aan Israël is verleend” een “de-palestinisering” van het bezette gebied mogelijk maakt. De internationale gemeenschap moet daarom ingrijpen, zeggen de deskundigen.

Islamitische Jihad geeft video van Israëlische gijzelaar Arbel Yehoud vrij

De Islamitische Jihad heeft een video vrijgegeven waarin Arbel Yehoud te zien is. Het is niet duidelijk waar de beelden zijn opgenomen. In de video zegt Yehoud dat het 25 januari is, wat zou betekenen dat de video afgelopen zaterdag is opgenomen. Yehoud wordt vastgehouden door de Islamitische Jihad, een terroristische groepering die ook actief is in de Gazastrook en met Hamas optrok bij de terreuraanval op 7 oktober 2023.

Rondom Yehoud ontstond afgelopen weekend een crisissituatie. Volgens Israël was afgesproken dat Yehoud zou behoren bij de eerste twee groepen gijzelaars die Hamas zou vrijlaten. Maar Yehoud was daar niet bij. Volgens Hamas kwam dit door technische problemen.

Israël verhinderde vervolgens dat de Palestijnse bevolking in de Gazastrook dit weekend mocht terugkeren naar het noorden van Gaza, zoals afgesproken. Gisteravond meldde de Israëlische premier Netanyahu dat Yehoud en twee andere gijzelaars waarschijnlijk donderdag vrijkomen. De twee anderen zijn de vrouwelijke militair Agam Berger en een nog onbekende gijzelaar. Yehoud is geen militair en wordt als burger vastgehouden.

Minister Veldkamp: uitreis Abed al-Attar een kwestie van weken

Dat Israël de veiligheidsbelemmering voor het uitreizen van de Nederlandse Abed al-Attar heeft opgeheven maakt het makkelijker voor Nederland om een verzoek te doen voor een uitreis, zegt minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken.

Toch zal het nog wel enige tijd duren voordat Attar de Gazastrook mag verlaten, verwacht Veldkamp. “Je moet meer denken in weken dan in dagen, maar ik zet me er zeer voor in”, zei Veldkamp.

VN: zeker 200.000 Palestijnen vanochtend naar Noord-Gaza getrokken

Honderdduizenden Palestijnen zijn richting het noorden van Gaza getrokken, nadat Israël vanochtend de Netzarim-corridor had vrijgegeven. Alleen al in de ochtenduren maakten zeker 200.000 mensen gebruik van de opening, meldt persbureau Reuters op basis van VN-cijfers. Ze vertrokken te voet, met auto’s of op ezelkarren.

De ontheemde Palestijnen keren na meer dan een jaar terug naar het gebied. In de eerste weken van de oorlog droeg Israël de inwoners van Noord-Gaza op om naar het zuiden te trekken. Naar schatting sloegen ongeveer een miljoen Palestijnen op de vlucht.

EU wil missie bij Rafah nieuw leven inblazen

De Europese Unie wil Eubam, de Europese ondersteuningsmissie bij de grensovergang bij Rafah, nieuw leven inblazen. Dat heeft EU-buitenlandchef Kallas vandaag bekendgemaakt. “Iedereen is het erover eens dat Eubam in Rafah een beslissende rol kan spelen in de ondersteuning van het staakt-het-vuren”, schrijft Kallas.

Twee weken geleden zei Kallas dat de EU hierover in gesprek was, maar dat zowel een uitnodiging van Israël en de Palestijnse Autoriteit en een samenwerkingsafspraak met Egypte noodzakelijk was.

Volgens Kallas hebben alle EU-ministers vandaag ingestemd met het besluit om de missie bij de grensovergang tussen Egypte en de Gazastrook te hervatten.

De missie begon in 2005, maar werd in 2007 opgeschort nadat Hamas aan de macht was gekomen. Eerder deze maand verschenen er al vacatures op de website van de missie, die al die tijd op stand-by heeft gestaan. Alleen EU-burgers die gesteund worden door hun lidstaten komen op dit moment in aanmerking, meldt de missie.

Twee Hamas-militanten gedood in Tulkarem op de Westelijke Jordaanoever

Israël heeft twee militanten van Hamas op de bezette Westelijke Jordaanoever gedood, meldt Hamas. Dat gebeurde in de stad Tulkarem in het noordwesten van de Westoever. Nieuwszender Al Jazeera meldt op basis van lokale bronnen dat het ging om een droneaanval op een voertuig. Ook op andere plekken in de stad zou het leger actief zijn.

De Israëlische luchtmacht schrijft op X “korte tijd” Tulkarem te hebben aangevallen. Daarbij wordt niets gemeld over dodelijke slachtoffers.

Sinds vorige week voert Israël een grootschalige militaire operatie uit in de stad Jenin op de Westoever. Ook daarbij worden luchtaanvallen uitgevoerd en pantservoertuigen ingezet. Ook in Tulkarem en andere steden op de Westoever werden mensen opgepakt.

Israël trekt zich terug uit rechtszaak tegen Nederlander die vastzit in Gaza

Vandaag zou in Israël de zitting rondom Almeerder Abed al-Attar, die al al ruim een jaar vastzit in de Gazastrook, plaatsvinden. Een Israëlische mensenrechtenorganisatie had die rechtszaak namens hem aangespannen tegen Israël, omdat Israël Attar als ‘veiligheidsrisico’ bestempelde. Israël heeft die beschuldiging nu laten vallen.

Zijn advocaat, Samira Sabir, bevestigt dit na berichtgeving in het AD. “Gisteravond liet de mensenrechtenorganisatie weten dat Israël zich heeft teruggetrokken uit de procedure”, zegt Sabir. De advocaat zegt dat ze direct een verzoek heeft ingediend bij het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken om druk uit te oefenen op Israël om Attar de Gazastrook uit te laten reizen. Het ministerie liet haar vandaag weten dat te hebben gedaan.

Attar, een Nederlander met Palestijnse roots, reisde in 2023 af naar Gaza voor de bruiloft van een neef. Na de terreuraanval van Hamas op 7 oktober in 2023 kwam hij vast te zitten in het gebied.

Hoelang het duurt voordat Attar de Gazastrook mag verlaten, is nog niet duidelijk. Sabir stond eerder Shady Okasha bij, die vorig jaar november geëvacueerd werd. Dat duurde uiteindelijk vier weken, aldus de advocaat.

In de video hieronder vertelt Attar over de onzekerheid waarin hij en zijn familieleden sinds 7 oktober 2023 leven:

Libanon: 24 doden door aanvallen Israël

Bij Israëlische aanvallen op het zuiden van Libanon zijn gisteren 24 mensen gedood en 134 mensen gewond geraakt, meldt het Libanese ministerie van Volksgezondheid. De meeste slachtoffers vielen in Aitaroun, een dorp aan de grens met Israël. Daar kwamen vijf mensen om het leven en raakten er dertien gewond.

Er geldt een staakt-het-vuren tussen Israël en Hezbollah, maar het Israëlische leger heeft zich nog niet volledig teruggetrokken uit het zuiden. Dat doet het pas als Hezbollah weg is uit het zuiden en het Libanese regeringsleger er de macht heeft. Ook houdt het zich het recht voor om in te grijpen als dat naar eigen zeggen voor de veiligheid van Israël noodzakelijk is.

Israël wil meer tijd voor de terugtrekking, die eigenlijk gisteren volbracht moest zijn. Vannacht werd duidelijk dat het bestand is verlengd tot 18 februari.

De Arabischtalige woordvoerder van het Israëlische leger roept Libanezen die willen terugkeren naar het zuiden op om daarmee te wachten, omdat het leger er nog operaties uitvoert.

Israëlische reservisten beschuldigd van spionage voor Iran

Twee Israëlische reservisten zijn opgepakt op verdenking van spionage voor Iran, Israëls aartsvijand. Een van de twee zou in ruil voor geld geheime informatie aan een Iraanse tussenpersoon hebben gegeven en daarmee in oorlogstijd hebben geheuld met de vijand.

Beide verdachten zijn 21 en komen uit de buurt van Krayot, niet ver van Haifa in het noorden van Israël. Yuri Eliasfov wordt gezien als de hoofdverdachte. Hij diende bij de luchtafweer en zou hebben gefilmd hoe de Iron Dome, het bekendste luchtverdedigingssysteem van Israël, in actie kwam. Daarmee heeft hij volgens de politie de krijgsmacht grote schade toegebracht.

Ook zou hij de tweede verdachte, Georgi Andreyev, hebben gerekruteerd. Andreyev was op enig moment werkzaam op de Kirya-basis in Tel Aviv, waar het hoofdkwartier van het leger en het ministerie van Defensie zijn gevestigd. Samen kalkten ze pro-Iraanse teksten op gebouwen, is de verdenking. Toen Andreyev doorkreeg dat hij mogelijk spioneerde voor Iran, zou hij zijn gestopt.

De twee zouden zijn gaan spioneren omdat ze geldproblemen hadden. Volgens de politie kreeg Eliasfov 3500 dollar voor zijn werkzaamheden, Andreyev slechts 70.

Netanyahu verschijnt in rechtbank voor corruptieproces

In Tel Aviv is het corruptieproces tegen premier Netanyahu vanochtend hervat. De rechtszaak lag sinds eind december stil omdat Netanyahu werd geopereerd aan zijn prostaat.

De premier wilde eigenlijk dat de zaak langer werd uitgesteld, omdat hij naar eigen zeggen nog niet volledig is hersteld. Zijn dokter vergezelde hem vanochtend in de rechtszaal. Volgens Netanyahu staat er zes tot acht weken voor het herstel, maar is zijn situatie uitzonderlijk omdat hij als premier veel sneller weer aan het werk is gegaan. De rechter wees het verzoek af, maar beperkte wel de duur van de zittingen deze week en zal desgevraagd pauzes inlassen.

Netanyahu staat terecht op verdenking van fraude, corruptie en omkoping. Bij een veroordeling kan hij tien jaar celstraf krijgen.

Zo kwam hij vanochtend de rechtszaal binnen:

Tweede route naar het noorden nog niet open

Waar vele duizenden Palestijnen langs de kust te voet op weg zijn naar het noorden, is de tweede route vooralsnog gesloten. De Salah al-Din-snelweg, de hoofdweg in de Gazastrook die van Rafah in het zuiden naar Beit Hanoun in het noorden loopt, zou rond 08.00 Nederlandse tijd open gaan, maar dat is niet gebeurd.

Het is niet duidelijk waarom. Al Jazeera meldt dat er lange rijen voertuigen klaarstaan om naar het noorden te trekken. De auto’s, vrachtwagens en ezelkarren zullen in de Netzarim-corridor, de zone die Israël instelde tussen Noord- en Zuid-Gaza, door een beveiligingsbedrijf worden geïnspecteerd, schrijft de zender.

Ontheemde Palestijnen trekken vanochtend massaal naar het noorden om te kijken wat er rest van hun huis en buurt. Ondanks de verwachte verwoesting is de stemming bij velen uitgelaten. “We zijn blij dat we teruggaan”, zei Ismail Abu Matter tegen persbureau AP. “We dachten dat we nooit meer konden terugkeren, net als onze voorouders.” De familie van Abu Matter werd bij de oprichting van de staat Israël verdreven van hun land.

Ook een verslaggever van Al Jazeera in Gaza-Stad in het noorden ziet dat mensen elkaar van blijdschap in de armen vallen. Hij zegt dat een droom is uitgekomen.

Netanyahu grijpt Holocaustherdenking aan voor uithaal naar ICC

De Israëlische premier Netanyahu heeft in een bericht over de Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust op sociale media uitgehaald naar het Internationaal Strafhof. Hij beschuldigt het ICC opnieuw van antisemitisme.

Het Strafhof vaardigde in november arrestatiebevelen uit tegen onder anderen Netanyahu. Aanklager Khan wil hem vervolgen voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid in de Gaza-oorlog.

“Opgericht in de schaduw van de Holocaust, heeft het ICC zichzelf belachelijk gemaakt met antisemitische aanvallen op Israël”, schrijft Netanyahu. “Hamas zijn de nieuwe nazi’s en we zijn vastberaden om ze eens en voor altijd verslaan.”

Vandaag wordt wereldwijd de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog herdacht. Dat gebeurt sinds 2006 op 27 januari, de dag waarop het leger van de Sovjet-Unie in 1945 het Duitse concentratiekamp Auschwitz in bezet Polen bevrijdde.

Omdat dat dit jaar 80 jaar geleden is, is er een grote herdenking in Polen. Daar zijn namens Nederland koning Willem-Alexander, koningin Máxima, prinses Amalia, premier Schoof aanwezig. De herdenking is vanaf 16.00 uur live te volgen via een stream op NOS.nl en de NOS-app.

Netanyahu: deze week komen zes gegijzelden vrij

Deze week komen zes Israëlische gegijzelden vrij, heeft premier Netanyahu vannacht bekendgemaakt. Dat gebeurt in twee fasen: donderdag komen de eerste drie vrij en zaterdag de andere drie.

Donderdag gaat het om de vrouwelijke militair Agam Berger, een nog onbekende gijzelaar en burger Arbel Yehoud. Rond Yehouds vrijlating was afgelopen dagen een crisissituatie ontstaan, omdat volgens Israël was afgesproken dat zij bij de eerste twee groepen vrijgelaten gijzelaars zou zitten. Die kwamen 19 januari en afgelopen zaterdag vrij. Volgens Hamas waren er technische problemen bij haar vrijlating. Wie er zaterdag vrijkomen, is niet bekendgemaakt.

Israël heeft ook een lijst gekregen met de namen van alle gegijzelden die in de eerste fase van het bestand moeten vrijkomen. De krant Haaretz schrijft op basis van anonieme bronnen dat uit de lijst blijkt dat het merendeel van de 26 gegijzelden die de komende weken terugkeren naar Israël nog in leven is.