NSC komt met voorstel voor referenda over nieuw pensioenstelsel

• 

  Roel Bolsius

  politiek verslaggever

Alle pensioenfondsen moeten hun deelnemers raadplegen of ze willen overstappen naar het nieuwe stelsel. Daarvoor pleit Nieuw Sociaal Contract. Tweede Kamerlid Agnes Joseph komt daarom met een voorstel om per pensioenfonds de deelnemers zich via een referendum te laten uitspreken.

Dat NSC wil dat deelnemers meer invloed krijgen op het “invaren” van hun fonds naar het nieuwe stelsel, was al bekend, maar tot vandaag had de partij daarvoor nog geen concrete voorstellen gedaan.

Joseph is bang dat veel mensen ontevreden zullen zijn en naar de rechter zullen stappen. Mensen die afhankelijk zijn van een vast pensioen zijn bang dat ze in een onzeker pensioen terechtkomen en dat hun bestaanszekerheid in gevaar komt, zegt ze.

“Pieter Omtzigt heeft niet ingestemd met de nieuwe pensioenwet, dus we hadden hem liever niet gehad, maar de wet is nu eenmaal een feit en nu de wet er is, stellen we voor hem te verbeteren en zo goed mogelijk te maken voor iedereen. “

Binnen de coalitie ligt het onderwerp zeer gevoelig, want alleen de VVD is uitgesproken voor de nieuwe pensioenwet. Dit voorstel en andere voorstellen hebben tijdens de formatie al wel op tafel gelegen, maar het lukte de partijen niet om tot afspraken te komen. De spanningen tussen met name de VVD en NSC liepen op de laatste dag van de onderhandelingen over het coalitieakkoord zelfs zo hoog op, dat het in een urenlange sessie nog bijna misging tussen de partijen.

Uiteindelijk kwamen ze niet tot afspraken en daarmee werd ‘pensioenen’ een vrije kwestie. Wel maakten de coalitiepartijen een afspraak buiten het papier om dat er tot 1 januari 2025 geen grote voorstellen voor pensioenen zouden worden gedaan door een partij uit de coalitie. Nu komt NSC dus met een reeks voorstellen waarmee ze de pensioenwet, die 1,5 jaar geleden na een lang en moeizaam traject werd aangenomen, willen verbeteren. Dit zogenoemde collectief instemmingsrecht is het ingrijpendste voorstel. Joseph dient het samen in met Henk Vermeer van BBB.

Of het voorstel het haalt, is nog maar de vraag. In de Tweede Kamer heeft het kans van slagen, want na de verkiezingen van vorig jaar is er een meerderheid die de nieuwe pensioenwet niet goed genoeg vindt. In de Eerste Kamer ligt de drempel voor dit voorstel hoog, want daar hebben de partijen die hebben ingestemd met de nieuwe wet nog wel de meerderheid.

Voorstanders van het nieuwe pensioenstelsel vinden het nodig om de pensioenen in de toekomst houdbaar te houden. Mensen wisselen vaker van baan en zijn vaker zelfstandige dan toen het oude stelsel werd gebouwd. Het nieuwe stelsel, waarbij het pensioen en de opbouw van het pensioen individueler wordt en de hoogte meer afhangt van de economie en de beurskoersen, past daar beter bij, vinden ze.

Maar tegenstanders vrezen onder andere dat de hoogte van de pensioenuitkering in het nieuwe stelsel te onzeker wordt. Ook vinden zij dat werkenden en gepensioneerden te weinig te zeggen hebben bij de overgang naar het nieuwe stelsel. Daardoor vrezen ze fouten bij de overgang en langslepende juridische procedures, ook Agnes Joseph: “Ik vind de risico’s bijzonder groot en ik vind daarom dat mensen er zelf moeten gaan of ze dit wel willen of niet.”

De pensioensector zelf is ervan overtuigd dat de hervormingen nodig zijn en zijn dus blij met de nieuwe wet die sinds 1 juli 2023 van kracht is. In die wet staat dat fondsen sinds 1 januari mogen ‘invaren’. Enkele hebben dat ook al gedaan. Andere fondsen zijn achter de schermen druk bezig om zich voor te bereiden. Voor 2028 moeten alle fondsen overgaan op het nieuwe stelsel.

De sector zit niet te wachten op nieuwe grote veranderingen in de pensioenwet, want volgens de sector zijn duidelijkheid en rust nodig. Het is nog zeker niet gezegd dat dit voorstel het gaat halen. Wel is duidelijk dat het onderwerp pensioenen de komende tijd weer volledig terugkomt op de politieke agenda.

Volgende week gaat de Tweede Kamer in debat en wordt duidelijk hoe onrustig het voorjaar wordt voor de pensioensector. Daarbij zal de NSC-minister die over de pensioenen gaat, Eddy van Hijum van Sociale Zaken, moeten laveren tussen de sterke wens van zijn partij en die van de pensioensector.