Ondanks opstapelende problemen slaat Nissan uitgestoken hand van Honda af

• 

  Anoma van der Veere

  Correspondent Japan

Toen Nissan eind 2024 fusiebesprekingen aankondigde met Honda, werd de deal gezien als een potentiële reddingsboei voor de noodlijdende autofabrikant Nissan. Een fusie zou de vierde grootste autofabrikant ter wereld hebben gecreëerd, met een totale waarde van omgerekend meer dan 57 miljard euro.

Nog geen twee maanden na de eerste onderhandelingen liepen de gesprekken gisteren vast. Honda zegt zich terug te trekken uit de deal omdat Nissan geen dochteronderneming wilde worden. Voor Nissan is dit een nieuwe klap in een reeks tegenslagen die het bedrijf in zwaar weer hebben gebracht, terwijl de overgebleven opties om het bedrijf te redden steeds verder uitgeput raken.

In de onderhandelingen eiste Nissan een positie op gelijkwaardig aan die van Honda, ondanks zijn aanzienlijk zwakkere financiële situatie. Honda, dat inmiddels vijf keer zo veel waard is als Nissan, drong aan op een diepgaand herstructureringsplan, inclusief ontslagen en fabriekssluitingen. Nissan weigerde.

“Ik denk dat het een managementprobleem is”, zegt Julie Boote, analist bij Pelham Smithers Associates, tegen persbureau Reuters. “Ze overschatten hun positie, hun merkwaarde en hun vermogen om het bedrijf weer winstgevend te maken volledig.”

Naarmate de onderhandelingen vorderden, groeide bij Honda de frustratie over de trage besluitvorming van Nissan. Daarbij kampt de autofabrikant met kelderende verkopen in de Verenigde Staten en China, heeft het zijn winstverwachtingen herhaaldelijk moeten verlagen en blijft het achter in de transitie naar elektrische voertuigen. Om deze redenen kwam Honda met het voorstel om Nissan een dochteronderneming te maken.

Op een persconferentie na de mislukte besprekingen verdedigde Honda-CEO Toshihiro Mibe zijn positie: “We weten dat de fusie een positief effect kan hebben op onze inkoop, onderzoek en innovatie”, zei hij. “Tegelijkertijd realiseerden we ons dat het noodzakelijk is om snel en resoluut pijnlijke beslissingen te nemen.”

Nissan-CEO Makoto Uchida was het daarmee oneens: “We hadden geen vertrouwen in de mate waarin Nissans onafhankelijkheid gewaarborgd zou blijven en of ons volledige potentieel benut zou worden als Nissan een dochteronderneming van Honda zou worden”, stelde Uchida op dezelfde persconferentie.

Nissans financiële vooruitzichten verslechteren snel. Het bedrijf heeft zijn winstprognose dit jaar al drie keer naar beneden bijgesteld. Gisteren maakte Nissan bekend dat de winst in het derde kwartaal van 2024 met meer dan driekwart is gedaald ten opzichte van voorgaande jaren. Over het hele boekjaar wordt zelfs een verlies verwacht, van netto 500 miljoen euro. Dat komt voornamelijk door hoge reorganisatiekosten. Het is voor het eerst sinds 2020 dat het bedrijf rode cijfers presenteert.

Nissan wil grote kostenposten schrappen en stelt nu voor drie fabrieken te sluiten. Dit zal leiden tot een productieverlaging van ongeveer 20 procent. In totaal worden wereldwijd meer dan 9000 banen geschrapt.

Nissan-president Uchida erkent de ernst van de situatie: “Ik neem de problemen in het bedrijf en onze verantwoordelijkheid als management heel serieus.” Hij hintte erop dat hij aftreedt zodra er een concreet plan is om de automaker te redden. “Dan zal ik klaarstaan om het stokje over te dragen”, verklaarde hij tegen verslaggevers.

De mislukte fusie met Honda past in een patroon van gemiste kansen voor Nissan. De afgelopen jaren heeft het bedrijf zich verzet tegen een diepere samenwerking met Renault, hoewel de Franse autobouwer de grootste aandeelhouder is. Daarbij heeft het geaarzeld om partnerschappen aan te gaan met technologiebedrijven voor de ontwikkeling van een nieuwe generatie voertuigen.

Een van deze bedrijven is een mogelijke nieuwe partner: Foxconn, een Taiwanese elektronicagigant. Dit bedrijf heeft interesse getoond in het nemen van een belang in Nissan als onderdeel van zijn ambities in de markt voor elektrische voertuigen. “Ons doel is niet een overname, maar samenwerking”, vertelde Foxconn-voorzitter Young Liu recentelijk.

Door de steeds diepere crisis wordt de ontwikkeling van een nieuwe generatie auto’s echter steeds lastiger. Daarbovenop wordt elke buitenlandse investering in Nissan streng beoordeeld door de Japanse overheid, gezien het strategische belang van de autofabrikant voor de Japanse economie.

Met Honda buiten beeld en onzekerheid over de interesse van Foxconn, staat Nissan voor een harde keuze: een nieuwe partner vinden of een zelfstandig herstel proberen, een strategie waar analisten weinig vertrouwen in hebben.