NOS Nieuws•
Klaasohm op het Duitse Waddeneiland Borkum heeft wel wat weg van Sunneklaas op Ameland en net als de Nederlandse versie is ook dit volksfeest in opspraak gekomen door media-aandacht. Plaatselijke autoriteiten distantiëren zich van het gebruik vrouwen met een koehoorn te slaan en de politie zegt streng te zullen handhaven.
Net als op Ameland gaan op Borkum op 5 december mannen op het eiland verkleed de straat op, hier gehuld in maskers met veren en schapenvellen. Buitenstaanders zijn er niet bij toegestaan en vrouwen die buiten worden betrapt, worden achterna gezeten.
In een reportage van het tv-programma Panorama was afgelopen week te zien hoe het er vorig jaar op het eiland aan toeging. Er werden onder meer beelden getoond van een vrouw die werd afgeranseld. “Ik had van mijn heupen tot mijn knieën blauwe plekken”, getuigde de anonieme vrouw over wat haar overkwam.
De reportage is in een paar dagen tijd al een half miljoen keer bekeken:
Het verslag maakte veel los in Duitsland. Toeristen zegden reserveringen af en plaatselijke instituten als de gemeente, het organiserend comité en de lokale krant werden overspoeld met negatieve reacties.
De plaatselijke autoriteiten, die niet wilden meewerken aan de reportage, zeggen nu dat er veel onjuiste aannames in de reportage zitten. Zo zou er de afgelopen jaren al veel minder sprake zijn van mishandelingen. Toch zien ze zich ook genoodzaakt afstand te nemen van bepaalde aspecten van het feest.
“We nemen expliciet afstand van elke vorm van vrouwengeweld en bieden excuses aan voor de praktijken uit het verleden”, zegt de Vereniging Borkumer Jungens. Het is nu tijd voorgoed afscheid te nemen van het “Brauch des Schlagens“. “Wij als gemeenschap hebben besloten dit achter ons te laten en ons te richten op wat het festival echt betekent: solidariteit onder de eilandbewoners.”
Zerotolerancebeleid
Ook de politie zegt streng op te zullen treden tegen wangedrag. Daarom worden er meer agenten op het eiland ingezet komende donderdag.
Vrouwen die iets overkomen wordt opgeroepen aangifte te doen. “Wie slachtoffers is geworden, hoeft niet bang te zijn”, zegt een woordvoerder, die spreekt van een zerotolerancebeleid. Er wordt gedreigd met 20 tot 30 jaar cel voor openlijke geweldpleging.
Walvisvaart
Burgemeester Akkermann neemt het evenwel in een persverklaring ook op voor de 5000 eilandbewoners. In een lange verklaring legt hij uit dat zij met het feest onderling stoom afblazen, als “afsluiting van het lange en intensieve toeristenseizoen”. Hij hoopt dat het bijzondere karakter zonder buitenstaanders bewaard kan blijven, “zonder critici en zonder aanhangers”.
Het gebruik zou volgens hem meer dan 200 jaar geleden zijn ontstaan toen de mannen na de walvisvaart na maanden weer terugkeerden op het eiland. Daarbij zouden de vrouwen hardhandig worden aangepakt om te laten weten dat de mannen nu weer thuis de baas waren.
Akkermann hoopt echter ook met meer transparantie en verdere veranderingen de rust te kunnen herstellen. “De eilandgemeenschap werkt er al jaren aan kritiekpunten te verbeteren zonder de culturele identiteit te verliezen.”
Aangevallen
In Nederland raakte Sunneklaas vorig jaar in opspraak toen verslaggevers van PowNed die een kijkje wilden nemen bij het feest werden aangevallen. Twee Amelanders worden daarvoor vervolgd, de politie erkende fouten te hebben gemaakt bij de bescherming van de journalisten.
Twee Friese documentairemakers gaven dit jaar voor het eerst een inkijkje in het geheimzinnige feest. Ze spraken met Amelanders en toonden beelden van de viering.
