Op X en Insta ook ander geluid over verdachte VS: niet moordenaar, maar strijder en held

• Indy Scholtens

  redacteur in Washington

De VS was afgelopen week in de ban van de klopjacht op de man die een directeur van zorgverzekeraar UnitedHealthcare doodschoot. Begin deze week werd de vermoedelijke dader opgepakt. De verdachte van de moord op verzekeringstopman Brian Thompson krijgt opvallend veel steun op sociale media en internetfora.

“In dit huis is Luigi Mangione een held. Einde verhaal”, schrijft X-gebruiker @LolOverruled. Het wordt meer dan 16.000 keer geretweet en meer dan 150.000 keer geliked. Het bericht is meer dan tienduizend keer geretweet. En in New York wordt een lookalike-contest van de schutter georganiseerd. Instagramvideo’s daarvan worden tienduizenden keren geliked.

Op Amazon worden kortstondig truien en T-shirts verkocht met de woorden “vertraag”, “wijs af” en “verwerp”, dezelfde woorden die op de kogelhulzen stonden die de schutter afvuurde. Het zijn termen die veel gebruikt worden door critici om de tactiek van verzekeraars te beschrijven.

Het moederbedrijf van het verzekeringsbedrijf van Thompson, UnitedHealth Group, reageerde door de reacties op de mededeling van de dood van Thompson op zowel Facebook als Linkedin uit te zetten. Volgens CNN waren 57.000 van de 62.000 reacties op Facebook lachende smileys.

Deze golf aan steunbetuigingen valt toe te schrijven aan de breed gedragen frustratie over het zorgstelsel in de Verenigde Staten. Op sociale media schrijven mensen over hun eigen negatieve ervaringen met verzekeringsmaatschappijen, zoals afgewezen claims of onverwachte kosten. “Hij doodde iemand die miljoenen heeft gedood. Sorry, maar dat is een held”, schrijft @gauchecowboy onder een video van CNN op Instagram.

UnitedHealthcare kwam in het verleden in opspraak: in 2023 klaagden twee families van overleden patiënten uit Wisconsin de zorgverzekeraar aan. Ze beweerden dat UnitedHealthcare artsen en verpleegkundigen onder druk zette om een algoritme te gebruiken dat het verblijf in een ziekenhuis van een patiënt zou kunnen voorspellen. Zo konden ze verzoeken tot langere opname weigeren.

Volgens een artikel uit The New Yorker wijst UnitedHealthcare 32 procent van de claims af. Dat is het hoogste percentage in de verzekeringsindustrie.

Op Mangione’s X-account is de middelste foto van zijn banner een röntgenfoto van een rug met drie pinnen. Volgens verschillende Amerikaanse nieuwsmedia onderging Mangione zelf een rugoperatie, waarna hij contact zou hebben verloren met familie en vrienden.

Ook door verschillende politici en beleidsmakers wordt de populariteit van Mangione opgemerkt. “Het wordt gezien als het begin van een bredere klassenoorlog, en dat is zorgelijk aangezien het de kans verhoogt dat anderen hetzelfde zullen doen”, zegt Alex Goldenberg, een adviseur bij een onderzoeksinstituut naar internetbedreigingen, in een interview met The New York Times.

Volgens Goldenberg is het opvallend dat reacties die je normaal gesproken op radicalere platformen zoals 4chan zou vinden nu op X te vinden zijn. Van de top tien populairste X-posts zouden zes “expliciet of impliciet steun voor de moord uitspreken of denigrerende dingen over het slachtoffer zeggen”.

“Ik begrijp dat mensen gefrustreerd zijn over ons zorgstelsel”, zei Josh Shapiro, gouverneur van Pennsylvania, waar Mangione is opgepakt. “Maar ik tolereer het niet, en niemand zou moeten tolereren dat een man een illegaal wapen gebruikt om iemand te vermoorden. Omdat hij denkt dat zijn mening de waarheid is.”

Shapiro noemt de McDonald’s-medewerker die Mangione heeft aangegeven de echte held. Maar op Google is de bewuste McDonald’s-vestiging in Altoona al overspoeld met negatieve nepbeoordelingen. “Deze locatie heeft ratten in de keuken die je ziek maken, en je verzekering gaat het niet dekken”, schreef iemand.