In samenwerking met
RTV Utrecht
NOS Nieuws•
Met een groot volksfeest neemt de gemeente Utrecht vanavond de opgekapte Domtoren officieel in gebruik. Er is live muziek en een (vervroegde) Sint-Maarten optocht waar naar schatting 1400 Utrechters aan meedoen.
Om 18.30 uur wordt de verlichting ontstoken in ‘Utregs trots’ door koningin Máxima en burgemeester Sharon Dijksma. Waarna, verwacht RTV Utrecht, alle mogelijk tienduizenden aanwezigen het lied Als ik bovenop de Dom sta aanheffen.
Met het feest komt een einde aan de grote opknapbeurt, die meer dan vijf jaar heeft geduurd. De verwachting is dat de 700 jaar oude toren weer lange tijd mee kan.
Vóór de restauratie was de Domtoren er slecht aan toe. Af en toe kwamen brokken steen naar beneden, soms van grote hoogte. De toren was kwetsbaar voor de soms barre weersomstandigheden: “Dagelijks doorstaat de Domtoren wind, regen, vrieskou en zonnestralen”, aldus de website domtoren.nl.
De restauratie begon in 2019. De hele ruim 112 meter hoge toren verdween achter steigers, waarvoor 55 kilometer buizen nodig waren. Vervolgens zijn zo’n 10.000 stenen in de toren stuk voor stuk bekeken. Bij elke steen is beoordeeld of vervanging nodig was.
Drie jaar geleden werd de windvaan – een beeltenis van Utrechts beschermheilige Sint Maarten – van de toren gehaald om gerestaureerd te worden. Het uurwerk op 60 meter hoogte werd weggehaald, ook nagekeken en na vijf jaar weer teruggeplaatst. De vier wijzerplaten kregen nieuwe, glanzende wijzers zodat Utrecht weer bij de tijd was, zoals een krant grapte.
Het zijn grote getallen. Dat geldt ook voor de bijna 36 miljoen euro die de opknapbeurt kostte. De gemeente hecht eraan te zeggen dat dat anderhalf miljoen euro minder is dan begroot. Bovendien is elke afgekeurde steen hergebruikt. “Geen stukje Domtoren gaat verloren, passend bij de tijd van nu”, aldus de gemeente.
Van het puin zijn nieuwe bakstenen gemaakt die onder meer zijn gebruikt bij een aantal grote woningbouwprojecten. Utrechters kregen ook de kans om zelf een schuurtje of een muurtje te bouwen met de afgekeurde stenen. “De intentie is om zo veel mogelijk impact te maken en de materialen grootschalig terug te brengen naar Utrecht. Dan blijven er stenen over. We hebben een hekel aan verspilling, en daarmee gaan we particulieren helpen”, zei Rob van Lith van de gemeente Utrecht eerder.
Ook de verlichting in de toren, die vanavond door koningin en burgemeester wordt aangestoken, is tijdens de restauratie compleet vernieuwd en voor een deel betaald uit het veilen van brokstukken van de toren.
De vraag is hoe lang de Domtoren weer mee kan. Op de website domtoren.nl wordt droogjes geconstateerd dat naast het normale dagelijkse onderhoud elke veertig tot vijftig jaar een grote restauratie nodig is.
De eerste steen werd gelegd op 26 juni 1321, de eerste grote restauratie was tussen 1519 en 1525. Na de verwoestende storm van 1674, waarbij het middendeel van de Domkerk instortte, raakte de toren in verval. Hij werd pas in 1837 weer gerestaureerd, toen hij op instorten stond. In 1901 was een grondige restauratie nodig die tot 1932 duurde.
