Opnieuw kritische politicus veroordeeld in Rusland

• 

  Geert Groot Koerkamp

  Correspondent Rusland

Een militaire rechtbank in Vladimir heeft de Russische politicus Aleksej Gorinov veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf met verzwaard regime wegens ‘rechtvaardiging van terrorisme’. De straf volgt op de bijna zeven jaar die hij in 2022 al kreeg voor verspreiding van ‘nepnieuws’.

Zowel aan het begin als aan het slot van de drie dagen durende rechtszaak hield Gorinov in zijn kooi in de rechtszaal een stuk papier omhoog met daarop de tekst: ‘Stop het moorden. Laten we de oorlog stoppen’.

Gorinov ( 63) ging in de zomer van 2022 als eerste voor jaren de gevangenis in voor het uitspreken van zijn mening. Als gemeenteraadslid in Moskou leverde hij kritiek op de Russische inval in Oekraïne. Hij hekelde het plan een tekenwedstrijd voor kinderen te organiseren “op een moment dat in Oekraïne kinderen omkomen”. Hij vroeg tijdens een deelraadsvergadering om een minuut stilte.

Dat kwam hem op een gevangenisstraf van zes jaar en zeven maanden te staan. Talloze anderen ondergingen nadien hetzelfde lot en verdwenen achter de tralies voor ‘nepnieuws’, kritiek op de Russische strijdkrachten of ‘rechtvaardiging van terrorisme’.

Mensenrechtenorganisaties hanteren lijsten van 700 tot duizend politieke gevangenen, maar het werkelijke aantal ligt waarschijnlijk nog flink hoger. Veel mensen die worden vervolgd zijn niet bij het brede publiek bekend. Zoals Pavel Koesjnir, een 39-jarige pianist die in juli in gevangenschap overleed.

De vonnissen zijn aan de orde van de dag. Afgelopen week werd advocaat Dmitri Talantov veroordeeld tot zeven jaar, ook wegens ‘nepnieuws’, en hoorde Anastasia Zibrova, een jonge moeder, een straf van vijf jaar. Kort daarvoor kreeg kinderarts Nadezjda Boejanova 5,5 jaar strafkolonie, nadat de moeder van een patiënt over haar had geklaagd bij de politie.

Tegen vier journalisten die worden verdacht van banden met de als ‘extremistisch’ aangemerkte organisatie van de in de gevangenis overleden oppositieleider Aleksej Navalny loopt nog een proces, achter gesloten deuren. De vier hangen gevangenisstraffen tot zes jaar boven het hoofd.

In december dient het hoger beroep in de zaak tegen theaterregisseuse Zjenja Berkovitsj en toneelschrijfster Svetlana Petritsjoek. Zij kregen eerder dit jaar zes jaar gevangenisstraf voor ‘rechtvaardiging van terrorisme’. Ze zouden dat hebben gedaan met hun allerwegen bejubelde toneelstuk over Russische IS-vrouwen.

Voor Aleksej Gorinov begonnen de nieuwe problemen tijdens een verblijf in het gevangenisziekenhuis. Gorinov kampt allang met gezondheidsproblemen, hij mist een deel van een long en liep in de gevangenis tuberculose op.

Na herstel in het ziekenhuis werd hij door andere gevangenen geprovoceerd tot politieke uitspraken. De mannen bleken later microfoons bij zich te dragen, en alle gesprekken werden vastgelegd. Die gingen bijvoorbeeld over Oekraïense beschietingen van de brug tussen de Krim en het Russische vasteland, of over het Azov-bataljon. Gorinovs woorden werden tegen hem gebruikt.

Enkele van zijn medegevangenen werden in de rechtbank gehoord als getuigen. Sommige eerdere getuigenverklaring waren identiek, wat in werkelijkheid onmogelijk is. De mening van een taalexpert die geen spoor van Gorinovs schuld kon ontkennen werd door de aanklager en de rechter aan de kant geschoven.

“Vooralsnog worden niet de mensen ter verantwoording geroepen die de oorlog zijn begonnen, die doorgaan met het doden, propaganda maken voor de oorlog en huurlingen werven”, zei Gorinov in zijn laatste woord. “Maar wij, gewone burgers van Rusland, die hun stem verheffen tegen de oorlog en voor de vrede.”

Zijn nieuwe vonnis zal hij moeten uitzitten onder nog zwaardere omstandigheden dan tot nu toe. Hij was in de gevangenis al als ‘vluchtgevaarlijk’ aangemerkt, wat betekent dat hij ’s nachts iedere twee uur wordt gewekt. Sympathisanten die naar Vladimir waren gekomen om hem een hart onder de riem te steken merken op hoezeer hij is vermagerd.

“Dit is een beproeving, die moet ik doorstaan”, zegt Gorinov na de uitspraak. Hij komt op zijn vroegst over vijf jaar vrij. “Waarschijnlijk zal het de laatste beproeving zijn. Misschien komt er weer een nieuwe zaak, maar misschien ook dat ze me nu met rust laten.”