NOS Nieuws•
Als het aan de oppositie ligt, gaat het grootste deel van de voorgenomen onderwijsbezuinigingen van tafel. Linkse oppositiepartijen willen zelfs de hele bezuiniging op het ministerie van Onderwijs, van twee miljard euro, schrappen. De komende dagen praat de Tweede Kamer over die bezuiniging, waarbij minister Bruins van Onderwijs terdege rekening zal moeten houden met de wensen van de oppositie.
Want in de Tweede Kamer steunt het kabinet weliswaar op een meerderheid, maar in de Eerste Kamer heeft het de steun van oppositiepartijen nodig. En die vinden bijna allemaal dat zo diep snijden in het onderwijs onverstandig en onaanvaardbaar is.
Het is slecht voor de kwaliteit van de wetenschap, door de boete op langstuderen wordt het hoger onderwijs minder toegankelijk voor studenten met een kleine portemonnee en het is uiteindelijk ook funest voor de concurrentiepositie van het bedrijfsleven, stellen de partijen.
Morgen, bij de behandeling van de Onderwijsbegroting, worden er twee wijzigingsvoorstellen ingediend om de bezuinigingen (deels) terug te draaien. D66, CDA, ChristenUnie en JA21 willen vooral af van het schrappen van de bonus voor goed presterende leraren in het voortgezet onderwijs. Ook de extra ondersteuning voor mbo-studenten bij het vinden van werk en de maatschappelijk diensttijd moeten gewoon doorgaan, vinden ze.
Van de twee miljard euro die Onderwijs op basis van het hoofdlijnenakkoord moet inleveren, willen D66, CDA, ChristenUnie en JA21 1,3 miljard euro terugdraaien.
‘Dom en funest’
Het gebeurt niet vaak dat het rechtse JA21 samen optrekt met het veel progressievere D66. Maar volgens voorman Joost Eerdmans is onderwijs geen ‘linkse hobby’. “Het is de basis van eigenlijk alles. Het bedrijfsleven heeft innovaties nodig. Werkgevers zitten te springen om gekwalificeerd personeel. Bezuinigen is op zo veel vlakken zo ontzettend dom en funest.”
D66-leider Rob Jetten hoopt op eenzelfde scenario als bij de verhoging van de btw op cultuur, media en sport. Die ging van tafel, nadat de oppositie in de Eerste Kamer tegen het belastingplan van het kabinet dreigde te gaan stemmen.
“Het kabinet rijdt in de Eerste Kamer weer op een blinde muur af”, zegt Jetten. D66 is bereid om in de senaat de hele Onderwijsbegroting weg te stemmen als er niets aan de bezuinigingen wordt gedaan. Net als bij de btw zet Jetten in op een deal tussen kabinet en oppositie.
Vandaag demonstreerden in Den Haag duizenden studenten en onderwijsmedewerkers tegen de bezuinigingen. Ze krijgen ook steun van de linkse oppositiepartijen GroenLinks-PvdA, SP, Denk, Partij voor de Dieren en Volt. Die partijen dienen morgen een voorstel in om de hele onderwijsbezuiniging te schrappen.
De oppositie stelt voor het geld weg te halen bij andere ministeries. Zo moeten medisch specialisten in loondienst komen om de loonkosten te drukken. De linkse partijen denken verder veel geld te kunnen besparen door belastingontwijking door bedrijven tegen te gaan.
En als het aan D66, CDA, ChristenUnie en JA21 ligt, wordt de voorgenomen verlaging van het eigen risico in de zorg beperkt. Dat zou ruim een half miljard opleveren.
Zeer waarschijnlijk ziet de coalitie niets in die dekkingsvoorstellen. “Laat ze maar met iets beters komen”, zegt Eerdmans daarover. Jetten vult aan: “Ik zeg tegen het kabinet: kom zaken met ons doen.”
