Oproep aan kabinet: stem niet in met kinderporno-scan op WhatsApp

• Ewoud Kieviet

  Politiek verslaggever

Kamerleden en tech-experts spreken zich opnieuw kritisch uit tegen Europese plannen om appverkeer tussen burgers te scannen op beelden van seksueel kindermisbruik. De Europese ministers van Justitie spreken volgende week over een nieuw voorstel om populaire berichtendiensten als WhatsApp en Signal te verplichten om dergelijk materiaal te detecteren.

Nederland was altijd tegenstander van zo’n verplichting, omdat die een te grote inbreuk op de privacy zou zijn. Ons land hoorde daarmee in Europa bij een blokkerende minderheid. Maar nu ligt er een nieuw voorstel vanuit Hongarije, dat op dit moment EU-voorzitter is. Het kabinet-Schoof wil vandaag beslissen of het nu toch met deze wetgeving gaat instemmen.

Afgelopen vrijdag sprak de ministerraad al over het onderwerp, maar toen kwamen de bewindslieden er niet uit. “We willen allemaal kindermisbruik aanpakken, maar tegelijkertijd willen we niet dat grondrechten worden geschonden”, zei minister Van Weel van Justitie na afloop. “Hoe doe je dat met versleutelde berichtendiensten? Dat is geen makkelijke discussie.”

Van Weel denkt dat het kabinet er vandaag wel uitkomt. “Tijdsdruk helpt altijd en we moeten woensdag een standpunt innemen.” Woensdag is er Europees vooroverleg, waarbij de lidstaten hun positie duidelijk moeten maken.

Tegenstanders vrezen dat het nieuwe kabinet voor het aangepaste voorstel gaat stemmen en waarschuwt het kabinet in een brief. “De overheid kan straks meelezen in ons appverkeer, dat gaat gewoon te ver”, zegt Kamerlid Kathmann (GroenLinks-PvdA). “Daarmee staan de grondrechten en cyberveiligheid van alle Europeanen op het spel.”

De brief is ook ondertekend door Kamerleden van D66 en SP, anti-misbruikorganisatie Offlimits en diverse cybersecuritybedrijven als Cyberveilig Nederland. “Het voorstel stort verdachtmaking uit over alle Europeanen en bouwt een achterdeurtje in om mee te kunnen lezen in privégesprekken”, staat in de brief. “In de fysieke wereld scheur je zonder verdenking andermans post ook niet open.”

Tot nu toe was Nederland dus onderdeel van een blokkerende minderheid in Europa, samen met landen als Duitsland en Italië. Nu het Nederlandse kabinet overweegt om toch voor het voorstel te stemmen of zich van stemming te onthouden, kan dat de doorslag geven voor een meerderheid.

Maar volgens de briefschrijvers is het Europese voorstel niet effectief. Het zal veel meldingen opleveren die vervolgens op een grote stapel komen te liggen, omdat de politie al te weinig personeel heeft. “Willen we echt kinderen helpen die misbruikt worden, zorg er dan voor dat de zedenpolitie meer mensen krijgt en dat de hostingbedrijven die kinderporno online zetten worden gepakt.”

Het Europese voorstel zit nog in de oriëntatiefase. Als het voorstel volgende week genoeg steun krijgt onder de ministers van Justitie, gaat het daarna nog naar het Europees Parlement.