Ouders kinderopvang lang niet altijd gehoord: ‘Niet naar ons geluisterd’

• Susan de Vries

  redacteur Online

De medezeggenschap van ouders met kinderen op de kinderopvang, is bij meerdere kinderopvangorganisaties niet op orde. Dat komt naar voren in een onderzoek van Ipsos I&O in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, dat signalen hierover had ontvangen. Zowel het ministerie als de branchevereniging Kinderopvang wil dat er snel verbeteringen komen.

Als ouders niet voldoende inspraak hebben, is dat in strijd met de Wet Kinderopvang. Daarbij is overstappen voor ouders vaak een drempel. Ze willen hun kind niet laten wennen aan nieuwe medewerkers, andere kinderen en een andere omgeving.

Het merendeel van de kinderopvanglocaties heeft een oudercommissie. Die zijn in veel gevallen niet erg positief over de samenwerking met de aanbieders. Maar iets meer dan de helft vindt dat afspraken worden nagekomen.

Het merendeel van de adviezen van oudercommissies wordt overgenomen, maar als dat niet gebeurt, ontvangt maar de helft van de oudercommissies een schriftelijke motivatie, terwijl dat wel wettelijk verplicht is.

Volgens Boink, de belangenvereniging van ouders in de kinderopvang, wordt het oudercommissies wel eens lastig gemaakt om hun adviesrecht uit te voeren. Ondernemers zouden het volgens Boink maar lastig vinden als er meegekeken wordt en denken dat het tijd kost en niets oplevert.

Een lokaal oudercommissielid van een opvang in het zuiden van het land met een handvol locaties zegt dat het bestuur van haar opvang dingen mededeelt aan de oudercommissie zonder overleg. “Beleidsveranderingen worden doorgedrukt zonder inspraak. Ook ontbreekt vaak een gedegen onderbouwing. We voelen ons niet gehoord, er wordt niet naar ons geluisterd.”

De samenwerking bereikte een nieuw dieptepunt toen de ouderraad niet akkoord ging met een aanpassing in de opvangvoorwaarden. “Sommige ouders kregen toen een mail van het bestuur waarin stond dat de oudercommissie wel akkoord is.”

Het is wetenschappelijk bewezen dat de kwaliteit van de kinderopvang hoger is als kinderopvangorganisaties goed samenwerken met ouders, zegt bijzonder hoogleraar kinderopvang Ruben Fukkink.

“Ouderbetrokkenheid is een van de versterkende factoren in de kwaliteit van de opvang. Het gaat om pedagogisch partnerschap, een goede samenwerking tussen opvangorganisaties en ouders. Als je als kinderopvang jarenlang niet hoort wat er beter kan of de adviezen negeert, dan krijg je een blinde vlek in je organisatie.”

En dat mag niet gebeuren, zegt Gjalt Jellesma van Boink. “De 1000 eerste dagen van een kind zijn cruciaal voor het verdere leven. Ouders vertrouwen hun kind toe aan een organisatie en goede communicatie over de opvang is essentieel.”

Een lokaal oudercommissielid in het noorden van het land wiens kinderen naar een opvangorganisatie met honderden vestigingen gaan, vertelt over een drastische wijziging in de groepssamenstelling. “Ze zeiden dat het niet uitmaakt wat wij als ouders ervan vinden en dat het sowieso ging gebeuren.”

De gevraagde onderbouwing over veiligheidskwesties werd niet aangeleverd. In een brief naar ouders werd de suggestie gewekt dat de oudercommissie akkoord was. “Dat vonden we eigenlijk nog het ergste. Het is zo onprofessioneel. We voelen ons niet serieus genomen en stoppen daarom na de klachtenprocedure.”

Volgens Boink staat dit incident niet op zichzelf. “Wij staan duizenden oudercommissies bij en zien er jaarlijks veel stoppen, vrijwel altijd vanwege frustratie over de wijze waarop zij hun werk moeten doen.”

“Als je vindt dat ouders invloed moeten hebben in een markt waarin ze geen poot hebben om op te staan, omdat overstappen naar een andere opvang door wachtlijsten vaak geen optie is, dan moet er wat gebeuren”, zegt Jellesma van Boink.

Staatssecretaris Nobel zegt dat de naleving van de wet beter moet. “Zo maken te veel kinderopvanghouders onvoldoende duidelijk waarom zij adviezen van ouders niet overnemen.” Ook moeten volgens hem oudercommissies beter in staat worden gesteld om contact te leggen met hun achterban. Volgens Boink weigeren sommige kinderdagverblijven de mailadressen van ouders aan de oudercommissie te geven, terwijl dat wel gewoon kan als ze toestemming vragen aan de ouders.

Het ministerie gaat in gesprek met de toezichthouder, de GGD.

De branchevereniging Kinderopvang zegt dat ouderparticipatie bij de meeste organisaties goed geregeld is, maar erkent dat er tekortkomingen zijn. “We blijven in gesprek met de sector en toezichthouders om te zorgen dat wettelijke verplichtingen overal goed worden nageleefd”, aldus een woordvoerder.

Volgens Boink helpt het als kinderdagverblijven waar het nu nog niet goed gaat, anders gaan denken over de oudercommissie. “Niet met koudwatervrees voor die ‘lastige’ oudercommissie, maar met waardering voor al die duizenden ouders die in het belang van hun kinderen bereid zijn om een stapje extra te zetten”.