Omtzigt over migratie: rechterlijke uitspraken negeren is rode lijn
NSC-leider Omtzigt zei zojuist voor de camera’s dat de vier partijen in een eerder stadium van de formatie hebben afgesproken om zich te houden aan verdragen, rechterlijke uitspraken en wetten. “We hebben een heldere afspraak gemaakt.”
Omtzigt reageerde daarmee op BBB-leider Van der Plas die vanochtend sprak over een “herijking van het vluchtelingenverdrag” in de context van de asieldiscussie. Omtzigt erkende dat je verdragen en wetten wel kan aanpassen. “Maar als u zegt: rechterlijke uitspraken negeren, dat is voor NSC een rode lijn.”
De vier partijen spreken op het moment over migratie. Dat is een complex thema, bleek ook gisteravond toen PVV-leider Wilders vroegtijdig de onderhandelingstafel verliet, omdat het “voor geen meter liep”.
Over het weglopen van gisteravond zei Omtzigt dat hij het “nuttiger” had gevonden om door te praten. Verder wilde hij er tegenover de pers niet veel over kwijt. “Voor het proces is het handiger om elkaar de kop in te slaan, inhoudelijk gezien, in de onderhandelingen.”
De vier weer bij informateurs, ‘asieldiscussie op scherp’
De formatiegesprekken tussen PVV, VVD, NSC en BBB zijn weer begonnen. “Ze staan op scherp”, zei PVV-leider Geert Wilders bij het binnenlopen. Het belangrijkste agendapunt is het asielvraagstuk. “We gaan weer onderhandelen vandaag en dat worden stevige onderhandelingen.” Hij wilde verder geen vragen van journalisten beantwoorden.
Wilders vraagt schorsing aan na ‘pittige gesprekken’ over financiën en asiel
De onderhandelaars praten morgen pas weer verder, want PVV-leider Wilders heeft vanmiddag om een schorsing van de besprekingen gevraagd. Volgens informateur Dijkgraaf gebeurde dat na “pittige gesprekken” over de financiën en het beperken van de asielinstroom.
“Op een gegeven moment kwam het moment dat je je kon afvragen: gaan we vandaag nog verder komen hierover? Toen heeft een van de partijen een schorsing aangevraagd.” Het was het plan om tot 19.00 uur vanavond te onderhandelen, maar Wilders verliet de bijeenkomst rond 15.30 uur.
Ingewijden zeggen dat de PVV-leider ontevreden is over de maatregelen die op tafel liggen om de asielinstroom in te perken.
Volgens de informateurs Van Zwol en Dijkgraaf gaan de vier nu terug naar hun fracties voor terugkoppeling. Morgenochtend gaan de besprekingen weer verder. “Het is niet makkelijk, maar we gaan vol vertrouwen morgen weer verder praten”, aldus Van Zwol.
Socioloog tegen formerende partijen: migratie kun je niet wegdenken
De onderhandelaars werden vandaag op het gebied van migratie en asiel bijgepraat door twee experts, Hein de Haas en Jan van de Beek. Die laatste wilde na afloop weinig kwijt, maar socioloog De Haas nam uitgebreid de tijd om te vertellen wat hij de onderhandelende partijen mee heeft gegeven.
Zijn kernpunt is dat partijen vaak te makkelijk over het onderwerp denken en dat migratie niet zomaar even iets wat je als een “kraantje aan en uit kunt zetten”. Hij spreekt van een complex probleem. Als het eenvoudig was geweest hadden eerdere kabinetten dat wel laten zien, aldus De Haas.
Oplossingen waarin wordt gepleit voor het sluiten van alle grenzen, noemt De Haas “illusiepolitiek”. “Migratie kun je wegdenken of wegwensen en dat zie vaak in de politiek. Het is niet een kwestie van meer of minder, het is: hoe gaan we dat regelen? Journalisten vragen toch ook niet aan economen: bent u voor of tegen de economie?”
Wat het demissionaire kabinet doet “is eigenlijk wel een beetje over het graf heen regeren”. Dat zei PVV-leider Wilders voor aanvang van de formatiegesprekken van vandaag. Hij reageerde daarmee op de plannen uit de voorjaarsnota die al zijn uitgelekt.
In de plannen worden miljarden gereserveerd voor onder meer de crisisopvang van asielzoekers, slachtoffers van de kinderopvangtoeslag, Groningen en geldtekorten van gemeenten. Dat de extra uitgaven in de voorjaarsnota samenvallen met de onderhandelingen is “natuurlijk vrij pikant”, aldus de PVV-leider.
“Wij gaan hier aan tafel kijken wat de gevolgen zijn voor de plaat en de ruimte die we hebben.” Met ‘de plaat’ wordt in Haagse jargon het financiële plaatje bedoeld. “We zullen er een stevig robbertje over praten”, zei Wilders, waarmee hij vooral doelde op het geld dat naar asiel gaat.
NSC-leider Omtzigt zei dat het demissionaire kabinet er “een bijzondere manier van regeren” op nahoudt. “Het is ingewikkeld, zeker als de besluiten wat groter zijn”. De andere twee partijleiders, Yesilgöz van de VVD en Van der Plas van BBB, zeiden niks bij het naar binnen lopen.
Vandaag voorjaarsnota, eerder dan gebruikelijk vanwege formatie
Eerder dan gebruikelijk presenteert het kabinet deze ochtend de voorjaarsnota. De informateurs hadden gevraagd de jaarlijkse bijstelling van de begroting alvast te ontvangen, zodat die betrokken kan worden in de onderhandelingen tussen PVV, VVD, NSC en BBB. Minister Van Weyenberg van Financiën besloot daarop de voorjaarsnota ook gelijk naar de Kamer te sturen en daarmee openbaar te maken.
Gisteravond kwam via de NOS al naar buiten wat er zoal instaat. Het gaat onder meer om extra miljarden voor de de crisisopvang van asielzoekers, slachtoffers van de kinderopvangtoeslag, Groningen en tekorten van gemeenten.
Partijen komen weer tegelijk op gesprek
De informateurs starten vandaag een nieuwe week van onderhandelingen met een gezamenlijk gesprek met vertegenwoordigers van PVV, VVD, NSC en BBB. Op een uitzondering na voerden Elbert Dijkgraaf en Richard van Zwol vorige week afzonderlijke gesprekken met de partijleiders van de vier fracties.
Later vandaag komen de vier partijleiders bijeen bij de informateurs voor een bijeenkomst met experts op het terrein van asiel en migratie, Jan van de Beek en Hein de Haas.
Miljardensteun voor Oekraïne verdeelt viertal
Vrijdag werd bekend dat Nederland miljarden extra vrijmaakt voor militaire hulp aan Oekraïne. De vier formerende partijen denken daar verschillend over. Zo reageerde PVV-leider Wilders geïrriteerd op het nieuws. “Terwijl de PVV knokt voor Nederland, vliegen de miljarden op een vrijdagmiddag naar het buitenland”, zei de leider van de grootste partij op X.
Ook formerende partij BBB was verrast door de miljardensteun aan Oekraïne en zegt dat het “volledig uit de lucht komt vallen”. BBB-Kamerlid Vermeer noemde het onacceptabel dat een demissionair kabinet zulke toezeggingen doet zonder overleg.
De twee andere formerende partijen VVD en NSC hadden geen bezwaar tegen miljardensteun. “NSC staat pal achter Oekraïne. Wij steunen het land in zijn strijd”, zei Kamerlid Veldkamp. Op dit moment is er, met VVD en NSC, in de Tweede Kamer wel een meerderheid voor de miljardensteun aan Oekraïne.
De informateurs Van Zwol en Dijkgraaf lieten ook merken dat ze zich overvallen voelden. Het maakt het moeilijker om het financiële plaatje rond te krijgen voor de formerende partijen. Van Zwol zei dat het besluit van het kabinet “een verrassing” was. “Wij ontkennen niet dat dit het leggen van de puzzel kan bemoeilijken.”