Plastic afvalbak te zwaar? Dan niet geleegd

• Merel Stikkelorum

  Redacteur Binnenland

Verschillende gemeentes zijn begonnen met het wegen van kliko’s voor plastic afval. Als ze te zwaar zijn, worden ze niet geleegd, want dan zit er te veel ander afval in.

Reden is dat veel plastic afval dat gescheiden wordt opgehaald, alsnog in de verbrandingsoven belandt omdat er te veel ander afval tussen zit. Daardoor wordt er minder gerecycled en zijn gemeenten veel geld. Afvalinzamelaar ROVA probeert nu vervuiling op te sporen door vuilnisbakken te wegen. Want plastic is licht, dus een zware bak is verdacht.

Gemeentes en afvalbedrijven breken zich al jaren het hoofd over hoe ze zo ‘schoon’ mogelijk PMD-afval (plastic, metaal en drankenkartons) kunnen inzamelen om dit te recyclen tot bijvoorbeeld kratten, emmers en bermpaaltjes.

‘Schoon’ wil zeggen dat er maximaal 15 procent ander afval tussen zit, zoals restafval, kleding, of verpakkingen met te veel achtergebleven voedsel. Dan krijgen de gemeentes een vergoeding van Verpact, de producentenorganisatie die verantwoordelijk is voor de inzameling en recycling van het PMD-afval. Als er te veel vervuiling tussen zit, dan wordt de hele lading verbrand, dus ook plastic dat wel goed te recyclen is.

Elke gemeente bepaalt zijn eigen inzamelbeleid. De één heeft een systeem van voorscheiding door bewoners, de ander doet aan nascheiding. Een aantal gemeentes probeert het scheiden van afval te stimuleren door mensen te laten betalen voor hun restafval en het hen zelf weg te laten brengen.

Het leidt vaak niet tot het gewenste resultaat. Volgens Verpact lukt het slechts één op de zes gemeentes om altijd PMD-afval in te zamelen dat schoon genoeg is om te recyclen. Vorig jaar werd 24 miljoen kilo PMD-afval verbrand van de 379 miljoen kilo die werd ingezameld.

Dat kost gemeenten veel geld, oplopend tot miljoenen euro’s. Ze krijgen bij verbranding geen vergoeding voor het door hen ingezamelde PMD omdat het niet ‘schoon’ genoeg is. Verder draaien ze op voor de verbrandingskosten.

De roep om een oplossing is luid. Afvalinzamelaar ROVA doet nu een proef om vervuilde PMD-containers op te sporen. “Wij onderzoeken of we door de containers te wegen onderscheid kunnen maken tussen goed gescheiden en vervuild PMD-afval”, zegt Corina Hendriks van ROVA. “Plastic afval is heel licht. Hoe zwaarder de bakken wegen, hoe groter dus de kans dat er te veel ander afval bij zit.”

Samen met de Wageningen Universiteit heeft ROVA de afgelopen maanden berekend dat de kritische grens op 14 kilo ligt. Vanaf dat gewicht is de kans groot dat het plastic afval vervuild is. “De komende maanden gaan we kijken of de mate van vervuiling van al het PMD-afval dat we ophalen, minder wordt door vervuilde containers niet te legen”, zegt Hendriks.

In twaalf gemeentes rijdt de inzamelaar met vuilniswagens die zijn uitgerust met een meetsysteem. Bij PMD-bakken die 14 kilo of meer wegen, stapt de chauffeur uit om de bak te controleren. Bij te veel vervuiling wordt de container over een paar weken niet meer meegenomen.

Volgens Hendriks is het belangrijk om vervuiling zo vroeg mogelijk eruit te filteren. “Anders moeten we ofwel volledige vrachten afkeuren, ofwel het plastic is slecht te recyclen omdat er bijvoorbeeld teveel voedselresten uit moeten worden gehaald.” Gevolg is dat PMD-afval dat gerecycled had kunnen worden, onnodig wordt verbrand als restafval, wat ook nog eens slecht is voor het milieu.

Hendriks is hoopvol over de proef, die tot februari duurt. “Wij zien dat het heel veel potentie heeft.” Ze ziet dan ook veel belangstelling van collega-inzamelaars.

Brancheorganisatie NVRD is ook enthousiast. “Hoe hoger de kwaliteit van het PMD-afval, des te meer PMD hoogwaardig gerecycled kan worden. Uiteindelijk moeten we naar de situatie dat een verpakking weer een verpakking kan worden.”