NOS Nieuws•
Het kabinet gaat onder leiding van premier Schoof op zoek naar plannen om te voorkomen dat Nederland vanwege de stikstofcrisis ‘op slot’ gaat. Daarmee wordt bedoeld dat alle bouwprojecten stil komen te liggen, er niet meer gewerkt kan worden aan infrastructurele projecten als wegen en Schiphol, en dat defensie geen locaties kan aanleggen voor trainingen.
“We moeten doorbraken forceren”, aldus premier Schoof, die een ministeriële commissie stikstof in het leven heeft geroepen. Daar zag het al naar uit, omdat de zorgen in het kabinet over de huidige aanpak van de stikstofcrisis groeien.
De meest betrokken bewindslieden, onder wie die van Landbouw (Wiersma), Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (Keijzer) en Infrastructuur en Waterstaat (Madlener) moeten de komende weken op zoek naar andere oplossingen dan BBB-minister Wiersma nu op tafel heeft gelegd. “We hebben een majeur probleem. Nederland mag niet stil komen te liggen”, aldus Schoof.
Nederland kampt al bijna zes jaar met een stikstofprobleem, sinds de Raad van State in mei 2019 oordeelde dat er te veel stikstof wordt uitgestoten en dat dit te schadelijk is voor kwetsbare natuurgebieden. Boeren en bedrijven mogen niet meer uitbreiden zonder een goede stikstofvergunning.
Maatschappelijk verzet
Het terugbrengen van de stikstofuitstoot is voor het kabinet-Schoof een uiterst ingewikkelde opgave, evenals voor het vorige kabinet-Rutte. Stevige maatregelen, zoals de inkrimping van de veestapel, minder vliegen, langzamer rijden of minder industrie, hebben grote gevolgen en leiden tot maatschappelijk verzet.
Boeren voelen niets voor verplichte uitkoop van de veehouderij en worden daarin gesteund door het huidige kabinet. Minister Wiersma heeft haar hoop gevestigd op bijvoorbeeld het stimuleren van innovatieve methoden die leiden tot minder stikstofuitstoot, beter natuurbeheer en vrijwillige uitkoop van boeren.
Maar dat is niet genoeg, blijkt duidelijk na een recente uitspraak van wederom de Raad van State. Die heeft een streep gezet door het zogenoemde ‘intern salderen’, een geitenpaadje om tóch te kunnen bouwen zonder de juiste stikstofvergunning.
Bedrijven en boeren die hun stikstofruimte, zoals dat officieel heet, niet hebben gebruikt, mochten die jarenlang inzetten voor andere projecten. Op deze manier zijn er bijvoorbeeld toch nog nieuwbouwwijken gebouwd, maar dat is illegaal, oordeelt de Raad van State.
Deze ingrijpende uitspraak heeft terugwerkende kracht. Premier Schoof probeert ongeruste bewoners gerust te stellen en denkt niet dat hun nieuwe onderkomen gesloopt moet worden. Voor minister Keijzer van Volkshuisvesting zou dit ook onacceptabel zijn.
Maar er is wel een nieuw probleem bijgekomen, benadrukt de premier. Daarom neemt hij nu zelf de leiding. “Ik wil duidelijk maken dat het echt belangrijk is.” Ook minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat zegt zich grote zorgen te maken over de “flinke schep extra problemen” die de Raad van State heeft veroorzaakt. Hij weet niet of Schiphol nu gedwongen zal worden om extra te krimpen.
De premier wil niet vooruitlopen op de vraag welke maatregelen nog mogelijk zijn om de stikstofcrisis effectief aan te pakken. “We gaan alle opties onder ogen zien om te voorkomen dat Nederland op slot gaat.” Hij denkt dat de commissie zeker een paar weken bezig is. “Dit is volgende week niet meteen opgelost.”
Hoe zit het ook al weer met de stikstofcrisis? Via de onderstaande link leggen we het je uit in 4, 7, 12 of 15 minuten:
