Radiologen: ‘Nu al MRI bij dicht borstklierweefsel redt levens’

• Merel Stikkelorum

  Redacteur Binnenland

Radiologen willen dat vrouwen met dicht borstklierweefsel zo snel mogelijk een aanvullende MRI-scan krijgen bij het bevolkingsonderzoek borstkanker. Ze willen niet wachten op de uitkomsten van nieuw onderzoek hiernaar, omdat eerder onderzoek al heeft uitgewezen dat het veel gezondheidswinst oplevert en levens redt. Dat benadrukt de Nederlandse Vereniging voor Radiologie (NVvR) in reactie op een artikel in de Volkskrant afgelopen zaterdag.

“Dit is een methode die echt werkt en kosteneffectief is”, zegt Wouter Veldhuis van de NVvR. Volgens hem moet er zo snel mogelijk begonnen worden met de extra screening. “Nu gaan er vrouwen dood omdat we niets doen.”

Ongeveer een op de twaalf vrouwen heeft dicht borstklierweefsel, waarbij er relatief veel klieren in de borst zitten en weinig vet. Dat betekent dat per screeningsronde bij het bevolkingsonderzoek 80.000 vrouwen tussen de 50 en 75 jaar met dicht borstweefsel worden uitgenodigd.

In het artikel van de Volkskrant wordt erop gewezen dat bij dit onderzoek vaak tumoren gemist worden bij deze vrouwen. Die zijn bij hen veel slechter te zien op een mammografie. Dat is extra bezwaarlijk omdat deze vrouwen tot twee keer zo veel kans op borstkanker hebben.

De afgelopen dagen ontving de Borstkankervereniging Nederland tientallen berichten van ongeruste vrouwen, zegt directeur Cristina Guerrero Paez. Zij vindt het goed dat dit nu opnieuw in de belangstelling komt te staan. “Wij roepen al jaren dat vrouwen met dicht klierweefsel een aanvullend onderzoek moeten krijgen.”

Vijf jaar geleden werd uit onderzoek van het UMC Utrecht duidelijk dat er jaarlijks honderden gevallen van borstkanker eerder kunnen worden opgespoord door bij het bevolkingsonderzoek aanvullend MRI-onderzoek te laten uitvoeren bij vrouwen met dicht borstklierweefsel.

Toch besloot het ministerie van Volksgezondheid hier niets mee te doen, nadat de Gezondheidsraad had geconcludeerd dat er te weinig capaciteit is om de MRI’s te kunnen uitvoeren. Dat is ook de reden dat vrouwen niet worden geïnformeerd over het feit dat ze dicht borstklierweefsel hebben wanneer dat blijkt uit het bevolkingsonderzoek, schreef staatssecretaris Karremans begin deze maand in een brief aan de Tweede Kamer. Als er vanwege het dichte klierweefsel niets te ontdekken is op de mammografie, krijgen ze alleen te horen dat er geen aanwijzingen zijn gevonden voor borstkanker.

“Doordat er geen vervolgaanbod beschikbaar is, is er een gebrek aan handelingsopties, waardoor vrouwen met informatie over de borstdichtheid (in veel gevallen onnodig) ongerust gemaakt worden zonder dat ze iets kunnen doen met deze informatie”, aldus Karremans in de brief. Hij wil vrouwen hier “niet mee belasten”.

Aanleiding voor de Kamerbrief was de situatie van een vrouw bij wie borstkanker werd ontdekt vlak na een bevolkingsonderzoek. Zij ontdekte zelf achteraf dat er tijdens het onderzoek niets te zien was geweest omdat ze dicht klierweefsel bleek te hebben.

Radioloog Veldhuis vindt de argumentatie van de staatssecretaris onzin. “Zouden vrouwen die het stressvol vinden om naar de tandarts te gaan, daar ook niet naartoe moeten? Vrouwen kunnen dat prima aan als je ze goed informeert en begeleidt.”

Samen met Carla van Gils, hoogleraar klinische epidemiologie van kanker bij het UMC Utrecht, start hij dit najaar een vervolgonderzoek om te kijken of er ook goedkopere methodes zijn om de vrouwen met dicht borstklierweefsel beter te kunnen onderzoeken. Daarbij richten ze zich op verkorte MRI’s en contrastmammografieën. Maar het is niet goed om daarop te wachten, zegt hij, want de resultaten komen pas in 2030.

“Natuurlijk gaan we verder onderzoek doen naar snellere en goedkopere scans. Maar dat is geen reden om nu niets te doen. Er is geen discussie over dat dit levens gaat redden.” Volgens de radiologenvereniging is er wel voldoende capaciteit vrij te maken. Dat kan bijvoorbeeld door vrouwen met dicht klierweefsel niet om de twee tot drie jaar een MRI te laten ondergaan, wat nu de gangbare termijn is voor het bevolkingsonderzoek, maar om de vier jaar. “Het is een keuze: vinden we het waard om dit te doen?”

Van Gils benadrukt dat het ondertussen belangrijk is dat ook vrouwen met dicht klierweefsel blijven meedoen aan het bevolkingsonderzoek. “Daar wordt toch nog altijd 60 procent van de tumoren gevonden bij deze vrouwen.” Wel moeten ze “extra alert” zijn en niet aarzelen om naar de dokter te gaan als ze iets denken te voelen of pijn hebben. “Ook al is het vlak na een bevolkingsonderzoek.”