Recordaantal explosies bij woningen, slachtoffers belanden vaak op straat

• Sharyfah Bhageloe

  Redacteur Binnenland

“Ik hoorde een enorme knal en schrok me rot”, zegt Rose (niet haar echte naam). Ze raakte in augustus haar huis kwijt. De burgemeester van haar woonplaats sloot haar woning na twee aanslagen met explosieven. Burgemeesters kunnen sinds vorig jaar makkelijker zo’n besluit nemen. Vaak belanden mensen hierdoor op straat en hulp blijft uit.

In 2024 steeg het aantal aanslagen met explosieven op woningen naar 771. Dat is een toename van bijna 30 procent vergeleken met 2023, meldt de politie.

In totaal waren er tot midden december 1234 incidenten met explosieven. Ook dat is een nieuw record. De regio Rotterdam voert net als vorig jaar de ranglijst aan (232 incidenten).

De Rotterdamse ombudsvrouw Marianne van den Anker riep in december burgemeesters ertoe op zorgvuldiger om te gaan met het sluiten van een woning na een explosie. Tot en met augustus vorig jaar gebeurde dat 28 keer.

“Mijn leven is eigenlijk verwoest,” zegt Rose. Het vermoeden bestaat dat de aanslagen met explosieven te maken hebben met een conflict in het criminele circuit waar iemand uit de familie mee te maken heeft.

“Ik leef in een nachtmerrie en krijg geen hulp.” Na een tweede aanslag startte de politie een onderzoek. Haar telefoon werd in beslag genomen en ze kreeg 30 minuten de tijd om haar spullen te pakken.

Een woningcorporatie mag na een sluiting op last van de burgemeester, zonder toetsing van de rechter het huurcontract ontbinden. Dit gebeurt volgens advocaat Angelique Bhagwandin geregeld.

“Afgelopen maanden heb ik tientallen soortgelijke zaken voorbij zien komen. Mensen weten niet hoe lang de woning gesloten wordt en wat de gevolgen zijn.” Bhagwandin heeft begrip voor het standpunt van de burgemeester en de tijdelijke sluiting. “Maar het wringt wanneer dit een permanente sluiting wordt en cliënten die slachtoffer zijn als dader worden behandeld en dakloos raken.”

Bij de woning van Rose werden in totaal vier aanslagen gepleegd. Na de tweede moest ze zelf nieuw onderdak regelen. “Hoe lang ik mijn woning uit moest, werd me niet verteld.”

Intussen liepen de huurlasten van Rose gewoon door. “Ik snap volkomen dat de woning voor de veiligheid dicht moest, maar ik snap niet dat ik geen hulp kreeg.”

Een paar dagen nadat Rose bij haar ouders was ingetrokken, was ook daar een explosie. Ook haar ouders moesten door een burgemeesterssluiting hun woning verlaten. Bhagwandin stond hen bij en uiteindelijk konden de ouders hun woning behouden. Rose woonde maandenlang bij een vriendin en vond een woning op de particuliere markt.

Mensen schakelen Bhagwandin in om de sluiting van hun woning terug te draaien. “Als de woning eenmaal gesloten is, volgt een lang juridisch traject dat bijna niet te winnen is,” zegt de advocaat. “Ik probeer in contact te komen met de gemeente, woningcorporatie en de politie. Dan benadruk ik dat het hier gaat om slachtoffers en niet om criminelen.” Het doel hiervan is de woning te behouden voordat de huurovereenkomst wordt ontbonden.

Ze benadrukt dat het voorkomen van contractontbinding lastig is. “Een tijdelijke sluiting door de burgemeester wordt uiteindelijk een permanente sluiting door de woningcorporatie.”

De advocaat pleit er daarom voor om bewoners na een aanslag met een explosief te vragen vrijwillig hun huis te verlaten. “Dan kan een woningcorporatie niet meer buitengerechtelijk het contract ontbinden.”

Het contact tussen de gemeente, woningcorporatie en de politie loopt stroef, zegt Bhagwandin. “Mijn cliënten hebben behoefte aan één persoon die in contact staat met deze drie partijen.”

“Het sluiten van een woning is zeker niet bedoeld als strafmaatregel”, zegt een woordvoerder van de Rotterdamse burgemeester Carola Schouten. “Het doel is om herhaling te voorkomen en de bewoners en buren te beschermen. En wanneer iemand door een woningcorporatie uit huis is gezet, is het verder aan de betreffende woningcorporatie.”

Verschillende woningcorporaties hebben veel schade opgelopen door de aanslagen. De schade voor de grootste woningcorporatie in Rotterdam, Woonstad, bedraagt over het afgelopen jaar het recordbedrag van bijna drie miljoen euro. Deze corporatie heeft een explosieteam om na aanslagen met explosieven slachtoffers op te vangen.

De naam van Rose is gefingeerd. Haar echte naam is bekend bij de redactie.