Rijksmuseum heeft beeld van Bernini permanent in bruikleen

Het Rijksmuseum in Amsterdam heeft een beeld van de Italiaanse kunstenaar Bernini permanent in bruikleen gekregen van een particulier. Het is het enige beeld van de wereldberoemde beeldhouwer in Nederland. “Een historische aanwinst”, zegt directeur Taco Dibbits.

Het gaat om een terracotta modelbeeld van de Griekse zeegod Triton, staand op een schelp. Het beeld werd in 1653 in opdracht van paus Innocentius X gemaakt voor een fontein op het Piazza Navona in Rome. Het was lang in het bezit van een Italiaanse familie.

Gian Lorenzo Bernini (1598-1680) geldt als de belangrijkste beeldhouwer van de Italiaanse barok.

“Hij was een grote inspiratiebron voor de beeldhouw- en schilderkunst uit Rome in de zeventiende eeuw”, benadrukt Dibbits:

In de 17de eeuw reisden veel Nederlandse kunstenaars naar Rome om zijn werk te bestuderen en zich erdoor te laten inspireren. Zo ook Artus Quellinus uit Antwerpen, die in dezelfde tijd als Bernini in Rome verbleef. “Hij was de beeldhouwer van het stadhuis van Amsterdam, wat nu het Paleis op de Dam is. Quellinus maakte alle decoraties aan de binnen- en buitenkant. Je ziet dat de beeldhouwkunst in het stadhuis op Bernini geïnspireerd is”, aldus Dibbits.

De museumdirecteur is logischerwijs trots dat hij het beeld van Bernini kan tentoonstellen. “Om nu hier een beeld van de meester zelf in Nederland te kunnen tonen, is fantastisch.”

Er is nog een tweede terracotta versie van het beeld. Dat bevindt zich in het Kimbell Art Museum in Texas in de Verenigde Staten. Dat model is gedetailleerder afgewerkt en werd waarschijnlijk door Bernini gemaakt als geschenk voor de paus, nadat de fontein was voltooid.

Het model in het Rijksmuseum is een studiemodel. In 2020 was het beeld al eens te zien in het museum in Amsterdam op de expositie Caravaggio – Bernini.

De naam van de beeldhouwer werd bij het grote publiek bekend door een boek van Dan Brown, Het Bernini Mysterie. De thriller uit 2003 speelt in Rome. De gebouwen en pleinen waar de beelden van Bernini staan vormen het toneel van een speurtocht naar een gestolen uitvinding en de oplossing van de moord op een wetenschapper. Het verhaal is doorspekt met feiten over het werk van Bernini.