Roof kunstschatten komt hard aan: ‘Alsof Nachtwacht gestolen is’

De roof van de gouden helm van Cotofenesti en drie gouden armbanden uit het Drents Museum in Assen maakt veel los. Vannacht maakten daders in enkele minuten deze vier archeologische topstukken uit Roemenië buit.

“Je hebt geen idee wat de impact hiervan is op de Roemeense gemeenschap”, zegt cultuurjournalist Claudia Marcu, die sinds 2003 in Nederland woont. Ze heeft de tentoonstelling in het Drents Museum bezocht voor een artikel en radio-item.

“Toen ik hoorde van de diefstal dacht ik: dit zou voor Nederlanders zijn alsof De Nachtwacht wordt gestolen. Mensen zijn er kapot van.” In Roemenië staat de gouden helm van Cotofenesti in de schoolboeken. Het eeuwenoude stuk is van bijna zuiver goud.

Premier Ciolacu schrijft op Facebook dat de “stukken van onschatbare waarde” zo snel mogelijk teruggevonden moeten worden en moeten terugkeren naar Roemenië. “Ik vertrouw erop dat de Nederlandse autoriteiten hun werk doen en de daders snel zullen aanhouden.”

Het Roemeense ministerie van Cultuur meldt dat alle gestolen stukken verzekerd waren. Voor de tentoonstelling Dacia – Rijk van goud en zilver waren in het museum ruim 600 objecten van het oude rijk Dacië te zien, waaronder meer dan vijftig goud-en zilverschatten. Dacië lag waar nu Roemenië ligt.

Het is onduidelijk of naast de vier topstukken nog meer voorwerpen zijn buitgemaakt.

Ook bij Andrea Teunissen-Oprea, ereconsul voor Roemenië in Nederland, komt de roof hard aan. “Laten we hopen dat de stukken gevonden worden voordat ze worden omgesmolten”, zegt ze in een telefonisch gesprek. “Het zou niet alleen voor Roemenië een enorm gemis zijn, maar voor de hele culturele erfenis van Europa.”

Met name de helm van Cotofenesti is onvervangbaar, benadrukt Teunissen. Ze vertelt dat het topstuk, dat dateert uit de vijfde eeuw voor Christus, al decennia op tentoonstellingen over de hele wereld te zien is. Ze roept kunstdetectives, getuigen en de politie op er alles aan te doen de stukken en de daders op te sporen.

Conservator Irini Biezeveld legde eerder bij RTV Drenthe uit dat de gouden helm waarschijnlijk voor een kind is gemaakt. Wat de helm volgens haar zo bijzonder maakt, is de symboliek.

Op de helm staat bijvoorbeeld iemand die een lam offert. Ook staan er verschillende fantasiewezens op, zoals een griffioen. Biezeveld zegt dat de helm waarschijnlijk is gedragen bij een ceremonie. “De helm is niet gevonden in een grafheuvel, waardoor wordt gedacht dat hij met een rituele bedoeling achtergelaten is.”

De gestolen stukken zouden dit weekend voor het laatst in Assen te zien zijn. Voor de tentoonstelling werkte het Drents Museum samen met het Nationaal Historisch Museum in Boekarest. Morgen komt een delegatie van het Roemeense museum naar Assen.