Ruim 14 graden in december, door klimaatverandering steeds normaler

• 

  Peter Kuipers Munneke

  presentator Weer

Het is dat de dagen zo kort zijn. Anders zou je denken dat het lente is, met zulke hoge temperaturen die heel normaal zijn in april.

Het zijn van die dagen dat je met winterjas en sjaal de deur uitgaat en je je al na twee minuten afvraagt waarom je zulke warme kleding aangetrokken hebt. Hoe uitzonderlijk zijn deze temperaturen in december?

Eerst de cijfers. Afgelopen zondag werd het in De Bilt 14,1 graden, dat was een record voor die datum. Gisteren werd het ook 14,1 graden, dat was de op één na warmste 8 december ooit gemeten, na 8 december 2000.

En ook vandaag is het oude record van 13,0 voor 9 december verbroken. Rond 13.30 uur werd 13,1 graden gemeten in De Bilt. Gemiddeld genomen ligt de maximumtemperatuur in december iets onder de 7 graden.

Meteorologen zijn altijd een beetje terughoudend over deze dagrecords. Het KNMI meet nog maar 125 jaar en dus is er elk jaar wel kans op een paar dagrecords, simpelweg doordat de meetreeks nog niet zo lang is. Maar als je beter kijkt, is er wel degelijk meer aan de hand.

Veertien graden in december: dat was een eeuw geleden ondenkbaar, maar hebben we nu al twee keer in één week tijd. Dat komt door de aanvoer van heel zachte lucht uit het zuiden van Europa. Maar ook een eeuw geleden had je zuidenwind en toch werd het toen geen 14 graden. De eerste keer dat het 14 graden werd in december was in 1953. Sindsdien is dat op 18 dagen voorgekomen, waarvan 12 keer sinds 2000.

Ook 13 graden in december is uitzonderlijk, maar wordt steeds normaler. Tussen 1901 en 1950 gebeurde het op 7 decemberdagen dat het 13 graden of warmer werd. Sinds 1950 is dat al 70 keer gebeurd. Er is een duidelijke trend naar veel meer warme decemberdagen.

De oorzaak hiervan zal je niet verbazen. Door de klimaatverandering wordt het steeds warmer, ook in Nederland. Het is in Nederland inmiddels ruim twee graden warmer dan een eeuw geleden, en dat geldt ook voor december. Vroeger was de gemiddelde temperatuur in december 2,9 graden, nu 4,9.

De kans op vorst, kou, en sneeuw in december is daardoor spectaculair gedaald. De kans op heel zacht decemberweer is daarentegen enorm gegroeid.

Veertien graden in december is dus heel uitzonderlijk, vergelijkbaar met 35 graden in de zomer. Door de opwarming van het klimaat komt het steeds vaker voor. Omdat de opwarming van de aarde grotendeels en waarschijnlijk volledig wordt veroorzaakt door het verbranden van fossiele brandstoffen, zal de decembermaand in de toekomst steeds warmer worden zolang er steenkool, olie en gas wordt gebruikt. Dat betekent dat de kans op kraakhelder koud winterweer in rap tempo afneemt.