NOS Nieuws•
Rwanda moet onmiddellijk ophouden de M23-rebellen in de Democratische Republiek Congo te steunen. Dat vindt de VN-commissaris voor mensenrechten Volker Türk. Op een speciale sessie van de VN-mensenrechtenraad in Genève over het geweld in het Afrikaanse land kreeg hij bijval van veel landen, waaronder Nederland.
“Als er niks gebeurt, kan het ergste nog komen”, waarschuwde Türk over de bloedige opmars van de rebellen in de oostelijke provincies Noord- en Zuid-Kivu. “Niet alleen voor de mensen in Congo zelf, maar ook in buurlanden.”
Sinds begin dit jaar hebben de rebellen veel terrein gewonnen. Eind vorige maand namen ze de miljoenenstad Goma in en de afgelopen week schonden ze een eigen staakt-het-vuur om op te rukken richting het zuiden. Volgens de VN krijgen ze daarbij actieve steun van het Rwandese leger.
Türk somde op dat er in een maand al zeker 3000 doden zijn gevallen, een getal dat vrijwel zeker een onderschatting is. Ook zijn nog eens een half miljoen mensen op de vlucht geslagen, in aanvulling op de 6,5 miljoen mensen die al ontheemd waren in het gebied.
Volgens Türk worden mensenrechten op grote schaal geschonden in het gebied, doordat M23 burgerdoelen als ziekenhuizen en elektriciteitscentrales onder vuur neemt, kindsoldaten ronselt en vluchtelingen dwingt terug te keren. Ook is er op grote schaal sprake van verkrachtingen.
Hij haalde de gruwelijkheden aan tijdens een gevangenisuitbraak: daarbij zouden zeker 165 vrouwelijke gevangenen zijn verkracht. Veel van hen kwamen daarna om bij een brand die in het gebouw werd gesticht. “Ik ben diep geschokt door het seksueel geweld dat onderdeel uitmaakt van dit conflict.”
Wereldwijde verantwoordelijkheid
Türk riep de internationale gemeenschap op de druk op te voeren om vredesonderhandelingen mogelijk te maken met Congo en Rwanda. “Iedereen met invloed op de betrokken partijen moet meer doen om het vredesproces te bevorderen en te voorkomen dat het geweld verder oplaait.”
Hij vindt dat de gehele wereldbevolking een verantwoordelijkheid draagt in het conflict, omdat de partijen ook vechten om grondstoffen die bijvoorbeeld worden gebruikt voor elektronica.
Zie hier wat voor grondstoffen er worden gebruikt voor een mobiele telefoon:
Wat jouw smartphone te maken heeft met deze oorlog
Congo, dat om de speciale bijeenkomst had gevraagd, steunde de oproep van Türk om bewijzen te verzamelen over mensenrechtenschendingen in het land. De naar Zwitserland afgereisde minister van Communicatie riep eveneens landen op druk uit te oefenen op Rwanda om een eind te maken aan de strijd.
De Rwandese vertegenwoordiger bestreed de aantijging dat zijn land volledig verantwoordelijk is voor het geweld. Volgens hem discrimineert buurland Congo de Tutsi-minderheid en moest er daarom worden ingegrepen. Hij herinnerde eraan dat de wereld drie decennia geleden geen spoedbijeenkomsten hield toen de genocide tegen die bevolkingsgroep in zijn land gaande was.
Hij uitte bovendien de beschuldiging dat Congo op het punt had gestaan juist een inval in Rwanda te plegen. “Rwanda zal niet wachten tot de dreiging concreet wordt, maar neemt tijdig en proportioneel actie om overslaan van geweld te voorkomen.”
Bij de vergadering sloot Nederland zich aan bij de oproep dat Rwanda troepen uit het buurland moet terugtrekken en alle steun aan de rebellen moet staken. Tegelijkertijd riep de Nederlandse afgevaardigde ook Congo op te stoppen met haatzaaien en steun te stoppen aan gewapende guerrillagroepen die een bedreiging vormen voor Rwanda.
