Schepen met vloeibaar gas wijzigen hun koers naar lucratief Europa

• Nina Bogosavac

  redacteur Economie

Vaar je midden op de Atlantische Oceaan richting Azië of Kaap de Goede Hoop, moet je halsoverkop van koers veranderen richting Europa. Het overkwam de afgelopen weken kapiteins van zeker 7 Amerikaanse tankers met vloeibaar gas (LNG). “Zij krijgen dan een mailtje ‘dit is je nieuwe bestemming’, en keren gelijk om”, zegt energiedeskundige Jilles van den Beukel.

In plaats van hun oorspronkelijke bestemming, varen ze in toenemende mate naar Europa waar nu een hogere prijs voor het gas wordt betaald dan in andere werelddelen. En wie het meest betaalt, die krijgt het gas. Tot op het allerlaatste moment werkt dat zo: een kwestie van wereldwijde vraag en aanbod.

Dat Europa nu de lucratiefste bestemming is voor LNG, is direct het gevolg van de vraag naar vloeibaar gas, die sinds de oorlog met Rusland drastisch is toegenomen. Tot tien jaar geleden was het iets dat mondjesmaat werd geïmporteerd, inmiddels is het noodzakelijk om de verwarming te laten ronken of fabrieken te laten produceren.

“Al varende wordt het gas verkocht, gaandeweg wordt de bestemming van een tanker bepaald. Fascinerend, maar dat is al jaren zo. Het werkt hetzelfde met granen en koffiebonen. Wel nieuw is de mate waarin Europa afhankelijk is geworden van vloeibaar gas, wat een derde van het totale gasaanbod vertegenwoordigt”, zegt Chris Guth, marktanalist bij energiebedrijf Engie.

Ook Jilles van den Beukel zegt dat de normale markt hier zijn werk doet. “Om allerlei redenen is er weinig gas in Europa, recent nog omdat ook van het resterende Russisch gas een gedeelte is weggevallen. Daarbij was er ook weinig zon- en windenergie afgelopen maanden. Een soort melting pot, waardoor de gasmarkt krapper wordt en de prijs stijgt.”

Van een crisis zoals in 2022 waarbij voor een megawattuur gas op het hoogtepunt meer dan 300 euro werd betaald en consumenten werden ontmoedigd om de verwarming thuis aan te zetten, is geen sprake, zeggen beide deskundigen. “Maar je zou kunnen zeggen dat wat er toen gebeurde, nu gebeurt in het klein”, zegt Van den Beukel.

Een tekort aan gas, is volgens hem dan ook niet het probleem. “Dat gas komt gewoon, wel een probleem is de betaalbaarheid. Er hangt een prijskaartje aan als je zoveel biedt dat het deze kant op komt. Het schommelt nu tussen de 45 en 50 euro per megawattuur, een miniversie dus van drie jaar geleden maar wel hetzelfde effect.”

Met dat effect doelt hij dus op de prijs van gas, iets waar ook consumenten en bedrijven iets van zullen merken. “Dat merk je vroeger of later afhankelijk van je contract”, zegt Van den Beukel. “En de energie-intensieve industrie in Europa merkt het. Ook heeft het invloed op de elektriciteitsprijs, gas is daar namelijk een component van.”

Zowel Guth als Van den Beukel verwacht dat de komende jaren de betaalbaarheid minder onder druk zal staan, onder meer doordat bedrijven in LNG-producerende landen zoals Amerika flink hebben geïnvesteerd. De verwachting is dat er daardoor wereldwijd meer vloeibaar gas beschikbaar zal komen. “En ook dan doet de markt zijn werk”, aldus Guth.