NOS Nieuws•
Premier Schoof heeft in Litouwen een bezoek gebracht aan de Nederlandse militairen die daar actief zijn. Daarmee wilde hij ze een hart onder de riem steken voor hun bijdrage aan de NAVO-missie daar.
Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim is duidelijk als het gaat om de vraag waarom Nederland in Litouwen aanwezig is. “Je moet rekening houden met scenario’s. President Poetin van Rusland vindt dat de Baltische staten tot zijn invloedssfeer behoren, wij moeten ons daarop voorbereiden.”
Het is daarom niet verwonderlijk dat Schoof juist nu vlak voor kerst de Nederlandse troepen daar bezoekt. Sinds augustus dit jaar hebben de Nederlanders de leiding over de vooruitgeschoven NAVO-brigade in Litouwen.
Nederland heeft momenteel ruim 300 militairen die voor de NAVO in het Baltische land aanwezig zijn. Ons land was er al actief sinds 2017 en vanwege de toenemende Russische dreiging is die missie al twee keer verlengd.
“Hoewel we elk jaar elkaar op deze dag vrede op aarde wensen, weten jullie als geen ander: die vrede komt niet vanzelf”, zei Schoof:
Premier Schoof op bezoek bij Nederlandse militairen aan de NAVO-grens in Litouwen
De brigades moeten vooral dienen als afschrikmiddel. “Een stok om mee te slaan”, noemt Eichelsheim dat. Nederland is daarom in verschillende landen actief voor de alliantie. Naast de militairen in Litouwen verdedigt ons land vanuit Estland het NAVO-luchtruim met F-35-gevechtsvliegtuigen.
In Roemenië voeren onbemande vliegtuigen van het Nederlandse leger verkenningsvluchten uit. En vanaf komende maand krijgt Nederland de leiding over een missie op de Oostzee en de Atlantische Oceaan.
De brigade hoort bij acht brigades die gezamenlijk de oostgrens van de NAVO bewaken:
Escalatie ligt misschien op de loer. Toch ziet Eichelsheim de NAVO-inzet als noodzakelijk om het gesprek met Rusland te kunnen aangaan. “Machtspolitiek is de politiek van vandaag, daar moet je op inspelen. Niet door te escaleren, maar wel door te reageren op speldenprikken die Rusland regelmatig uitdeelt. Als een Russisch vliegtuig dicht bij de grens van de Baltische staten vliegt, of daar zelfs overheen gaat, dan moet je laten zien dat je er bent.”
Tempo opschroeven
Toch zijn er bij hem ook zorgen. Waar Eichelsheim vroeger sliep als een roos, ligt hij nu ook wel eens wakker. Waardoor? “Met name het tempo waarmee Rusland zijn troepen opbouwt. De industrie draait goed. Op dit moment ervaart de NAVO minder dreiging doordat Rusland vooral actief is in Oekraïne. Maar bij een mogelijk bestand zou Rusland ook in andere gebieden actief kunnen worden, bijvoorbeeld de Baltische staten. We moeten wel ons tempo opschroeven om het Russische tempo bij te houden”, legt hij uit.
Om snel te kunnen inspelen op dreiging aan de oostgrens van het NAVO-gebied zijn op een top in Madrid twee jaar geleden afspraken gemaakt hoe daarmee om te gaan.
De paraatheid wordt in drie stappen opgevoerd:
Voor Nederland zou dat kunnen betekenen dat extra militairen noodzakelijk zijn. “De vraag is of Nederland die kan leveren”, merkt defensiespecialist Dick Zandee van Clingendael op. De NAVO schaalt de brigades in het oosten nu op 3000 tot 5000 militairen per locatie. “Door bezuinigingen hebben we momenteel te weinig bataljons (eenheden van zo’n 800 militairen) die elkaar kunnen aflossen. En door personeelstekorten is dat niet zomaar opgelost.”
En in Nederland zelf? Lang hoeft Eichelsheim daar niet over na te denken: “We zien dagelijks cyberaanvallen. Schepen zoeken in de Noordzee naar datakabels. Russen zullen hier niet snel in de straten rondrijden met tanks, zo ver is het nog lang niet, maar ze proberen wel chaos te creëren, ons te verzwakken. Daarom hebben we wel de tijd nodig om ons voor te bereiden.”
Niet naïef zijn
Eichelsheim is niet de eerste die het zegt. Er klinkt aan de lopende band alarmerende taal vanuit defensiekringen. Zo riep NAVO-baas Mark Rutte vorige week op tot paraatheid. Op de vraag wanneer er een oproep komt om lief voor elkaar te zijn moet de Commandant der Strijdkrachten gniffelen.
“Ja”, beaamt hij, “lief moet je altijd voor elkaar zijn, ook voor de saamhorigheid, maar je moet niet naïef zijn. De oproepen van afgelopen tijd zijn om de naïviteit af te schudden, dat ga je met alleen lieve woorden niet redden. Wij willen ook vrede, en alle activiteiten van defensie zijn er ook op gericht om te voorkomen dat het oorlog wordt. Maar dat moet je wel met een stevige stok doen.”
