Student krijgt levenslang in Italiaanse femicidezaak die veel losmaakte

• 

  Heleen D’Haens

  correspondent Italië

Bijna 23 is Filippo Turetta. Tot vorig jaar studeerde hij ingenieurswetenschappen aan de universiteit van Padova in Noord-Italië. Maar van de rechtbank in Venetië moet hij de rest van zijn leven in de cel doorbrengen. Hij is schuldig bevonden aan moord op zijn ex-vriendin Giulia Cecchettin.

Met de uitspraak in eerste aanleg komt in elk geval voorlopig een einde aan een van de meest gemediatiseerde strafprocessen in jaren in Italië. “Houd voor Giulia geen minuut stilte, maar verbrand alles opdat zij de laatste is die dit overkomt”, riep de zus van het slachtoffer op, daags na de moord.

Honderdduizenden Italianen gingen sindsdien de straat op om zich hard te maken voor een cultuurverandering.

De feiten in de moordzaak, door Italiaanse media in detail beschreven, zijn even verdrietig als gruwelijk. Turetta had Cecchettin op 11 november vorig jaar opgehaald om samen een jurk te kopen voor haar afstudeerfeest. Dat zou enkele dagen later plaatsvinden.

In de auto bracht hij haar meer dan zeventig steekwonden toe, waarna hij haar lichaam in plastic wikkelde en dumpte in een gracht. Enkele dagen later werd hij opgepakt in Duitsland, waar hij gestrand was met een lege benzinetank. Hij bekende meteen.

In de rechtszaak verklaarde Turetta dat hij Giulia vermoordde omdat ze enkele maanden daarvoor hun relatie had beëindigd. “Ik voelde wrok, woede. Ik voelde dat mijn kans was verkeken om voor altijd weer bij elkaar te komen.”

In het proces kwam ook een dagboekfragment aan bod waarin Cecchettin vijftien redenen noteerde waarom ze het uitmaakte met Turetta. Zo zou hij haar verboden hebben in haar eentje naar feestjes te gaan, omdat ze hem moest helpen met studeren. Ook zou hij beledigd zijn geweest als ze in berichten minder hartjes gebruikte dan gewoonlijk.

“Hij heeft gekke ideeën over het recht in eigen handen nemen bij bedrog”, schreef ze ook. “Over marteling, dat soort dingen.”

Niet alleen deze details leidden ertoe dat deze zaak zo veel aandacht kreeg. Veel mensen werden ook geraakt door de verklaringen van Cecchettins nabestaanden, die veelvuldig de media te woord stonden om aandacht te vragen voor de patronen achter femicide.

“Mensen noemen Turetta een monster. Maar hij is geen monster”, zei Giulia’s oudere zus Elena in een veelbekeken interview. “Hij de zoon van de patriarchale samenleving, doordrenkt van een verkrachtingscultuur. Een cultuur die de vrijheden van de vrouw beperkt.” Ze noemde femicide “een misdrijf door de staat, die ons niet beschermt.”

Ook de vader van het slachtoffer gaf veel interviews. Daarnaast schreef hij een boek, Lieve Giulia, waarin hij gezinnen, scholen en instanties oproept om ongezonde relaties te herkennen en te voorkomen. Enkele weken geleden lanceerde hij de Stichting Giulia Cecchettin, die geld wil ophalen om bewustwordingscampagnes te organiseren rondom het thema.

Dat was ook de ambitie van de regering-Meloni. Onderwijsminister Valditara beloofde 15 miljoen euro vrij te maken, waarmee scholen experts konden inhuren voor praatgroepen over relaties. Ook zou hij een verantwoordelijke aanstellen om lessen in seksuele en relationele opvoeding in te voeren. Anders dan in veel andere Europese landen is dat in Italië geen verplicht onderdeel van het curriculum.

Van beide maatregelen is voorlopig echter niets terechtgekomen, bleek na vragen van de oppositie in het parlement. Valditara haalde zich bovendien de woede van veel vrouwen op de hals toen hij onlangs in een toespraak stelde dat in juridische zin “het patriarchaat niet meer bestaat”.

Ondanks de brede aandacht voor femicide is het aantal vrouwenmoorden in Italië het afgelopen jaar niet afgenomen. Sinds de moord op Giulia Cecchettin zijn meer dan honderd vrouwen vermoord, van wie meer dan tachtig door bekenden.

Wel maken meer mensen melding van geweld tegen vrouwen. Noodnummer 1522 kreeg het afgelopen jaar 50 procent meer telefoontjes dan het jaar ervoor, schreef de Italiaanse krant Il Post. “Op dat vlak heeft de zaak wel degelijk iets veranderd”, stelt de verantwoordelijke voor het noodnummer.