NOS Nieuws••Aangepast
Meer dan de helft van de tandartsen in Nederland heeft in de afgelopen drie jaar wel eens tanden en kiezen getrokken zonder dat daar een medische reden voor was. Bijna de helft van de kaakchirurgen deed hetzelfde. Dat gebeurt op verzoek van patiënten omdat zij vaak het geld niet hebben voor een andere behandeling, blijkt uit promotieonderzoek van Dyonne Broers van het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam.
Het trekken van tanden en kiezen mag niet zonder medische reden, maar er is volgens Broers een grijs gebied. “Als er een grote afwijking is aan tand of kies, dan mag het wel.”
Tandheelkunde zit voor volwassenen niet in de basisverzekering. Om geld te besparen besluiten volwassenen regelmatig tot het laten trekken van tanden of kiezen. Dat kan bij een tandarts voor een bedrag vanaf ongeveer 50 euro. Andere behandelingen zijn vaak duurder. Door een tand of kies te laten verwijderen willen patiënten voorkomen dat ze in de toekomst veel ellende of kosten krijgen aan een tand of kies.
Problemen door trekken
Minister Agema van Volksgezondheid maakt zich zorgen over de geldkwestie. “Dit is ongekend verdrietig. Door een onverzorgd gebit kun je ook gezondheidsproblemen krijgen zoals hart- en vaatziektes.”
Volgens Agema onderzoekt Zorginstituut Nederland of het mogelijk is om op termijn de tandartskosten weer in het basispakket op te nemen. “Het kost veel geld”, zegt ze. Ze hoopt dat mensen met weinig geld contact opnemen met hun gemeente die regelingen hebben voor tandartszorg.
Het verwijderen van tanden en kiezen lijkt misschien onschuldig, maar is dat volgens Broers niet. “Elke tand of kies die je trekt zorgt voor het slinken van de kaak. Hoe jonger je bent, hoe kleiner die wordt.” Dat kan volgens de onderzoeker op latere leeftijd problemen geven, omdat er dan minder houvast is voor een kunstgebit.
Alternatieven aanbieden
Geldgebrek is niet de enige reden voor het trekken van tanden of kiezen die in het onderzoek wordt genoemd. Een deel van de mensen laat een tand of kies trekken uit angst voor de tandarts. “Het idee is: dan ben ik er vanaf.” Ook bij onverklaarbare pijn blijven patiënten aandringen om te trekken.
Ruim vier op de vijf van de ondervraagde kaakchirurgen krijgt wel eens zo’n verzoek zonder dat er sprake is van een medische noodzaak. Driekwart van de tandartsen krijgt eenzelfde vraag. Veruit de meeste verzoeken worden uitgevoerd.
“Ik hoop dat de drempel om te trekken hoog is, maar je hebt ook te maken met de autonomie van de patiënt”, zegt Broers. “Die denkt er over na en maakt een afgewogen keuze. Patiënten zetten de zorgverlener onder druk en dan is het aan jou als tandarts of kaakchirurg om begeleiding te geven en alternatieven aan te bieden.”
Ze vindt dat zorgverleners soms uit het oog verliezen dat ze geen schade aan de patiënt mogen toebrengen en pleit voor meer aandacht. Dat begint volgens haar al bij de opleiding voor studenten tandheelkunde. “Je kunt met de patiënt zoeken naar een manier om een fobie tegen te gaan of samen te zoeken naar goedkopere alternatieven. Als een kroon te duur is, kun je altijd nog kijken of een grote vulling een oplossing is.”
