Tennet: overheid moet financiële risico’s wind op zee helpen afdekken

• 

  Rob Koster

  verslaggever Economie

De overheid moet windmolenparken op zee weer financieel gaan ondersteunen. Dat zegt de hoogste baas van landelijk netbeheerder Tennet, Manon van Beek. De afgelopen jaren werden de grote Nederlandse windparken op zee zonder subsidie gebouwd.

Op dit moment daalt de interesse bij energiebedrijven om in grote windparken te investeren. Dat heeft te maken met de stijging van de bouwkosten en achterblijvende vraag van de industrie naar elektriciteit. Vanwege onder meer een tekort aan elektriciteitscapaciteit op land gaat de energietransitie bij de industrie langzamer dan gepland.

Tennet legt voor miljarden euro’s aan kabels en transformatorplatforms aan op de Noordzee om de elektriciteit van windmolenparken aan land te brengen. De voorbereidingen van Tennet lopen vooruit op de aanbesteding van windparken door de overheid. Die investering in infrastructuur is weggegooid geld als later blijkt dat niemand de windparken wil bouwen.

Het FD citeerde afgelopen vrijdag een aantal bedrijven die onder de huidige omstandigheden naar eigen zeggen geen belangstelling hebben om mee te dingen naar de bouw van het volgende windpark. De aanbesteding hiervan begint in september.

Energiebedrijven waarschuwen al vele jaren dat het Nederlandse systeem van financiering voor onvoldoende rendement zorgt. Desalniettemin zijn alle windparken tot nu toe succesvol aanbesteed. Wel waren er bij de laatste aanbesteding veel minder bedrijven die een bod deden dan bij eerdere tenders.

Bij aanbestedingen van de Britse en Deense overheid bleek de afgelopen tijd dat geen enkel bedrijf daar belangstelling had om een windpark op zee te bouwen. Nederland heeft niet alleen de subsidie afgeschaft maar vraagt tegenwoordig zelfs geld voor de kavels waarop een windpark gebouwd mag worden. Tot nu toe houdt de overheid vast aan dit systeem, alhoewel er ook in Den Haag getwijfeld wordt hoelang dat nog vol te houden is.

Tennets ceo Van Beek pleit nu voor het Britse financieringssysteem contract for difference. In dit systeem betaalt de overheid mee bij een lage elektriciteitsprijs. Bij een hoge elektriciteitsprijs roomt de overheid de winst af. Binnen een bepaalde bandbreedte laat de overheid de markt zijn werk doen.

Deze manier van financieren is anders dan de vroegere subsidies. In het Britse systeem dekt de overheid de risico’s van investeringen gedeeltelijk af. Bij hoge elektriciteitsprijzen zoals tijdens de energiecrisis een paar jaar geleden, verdient de overheid dus geld. Bij lage energieprijzen betaalt de overheid mee.

Daarnaast moet de industrie volgens de netbeheerder geholpen worden om over te schakelen op elektriciteit.

Waterstof en batterijen zijn nodig om als er veel wind en weinig vraag is de opgewekte elektriciteit op te vangen. Die kan dan later gebruikt worden als het niet waait. Binnen een paar jaar is driekwart van de geproduceerde elektriciteit in Nederland opgewekt uit zon en wind. Die duurzame elektriciteit is voor een groot deel afkomstig van windparken op de Noordzee.