Top 40 bestaat 60 jaar: ‘Lijst blijft jaar na jaar populair’

“De enige echte, de 40 populairste platen van Nederland. Wie staat er deze week op nummer één?” Het zijn woorden die menig radioluisteraar kan dromen als op de vrijdagmiddag de Nederlandse Top 40 wordt gepresenteerd. Vandaag bestaat de hitlijst precies 60 jaar.

Wat op 2 januari 1965 begon als een idee van diskjockey Joost den Draaijer is vandaag de dag nog altijd relevant en veelbesproken. “De muziekstroming is bijna een genre geworden” vertelt Erik de Zwart, die tussen 1989 en 2003 de lijst presenteerde. Ook de huidige presentator Domien Verschuuren ziet het succes. “De lijst blijft week na week, jaar na jaar populair.”

Tijdens een bezoek aan de Verenigde Staten zag Den Draaijer (pseudoniem van Willem van Kooten) begin jaren 60 dat ze daar een nationale hitlijst hadden: de Bilboard Hot 100. Veel radiostations baseerden daar hun playlist op.

Bekijk hier wat de grootste hits en de succesvolste artiesten uit de geschiedenis van de Top 40 zijn:

Bij terugkomst in Nederland nam Den Draaijer het initiatief voor een Nederlandse hitlijst, wekelijks uitgezonden op Radio Veronica, de zeezender waarvoor hij destijds werkte. Op dat moment heette de lijst nog de Nederlandse Hitparade. Het nummer I Feel Fine van The Beatles voerde als eerste de lijst aan.

In de jaren die volgden groeit de Top 40 uit tot een van de toonaangevendste hitlijsten van Nederland. “En nog altijd is de Top 40 het best beluisterde programma op de vrijdagmiddag”, weet De Zwart, die tegenwoordig onder meer voorzitter is van de Stichting Nederlandse Top 40.

Sinds 2019 wordt de Top 40 uitgezonden op Qmusic en gepresenteerd door Verschuuren. Hoewel er vandaag de dag veel meer manieren zijn om muziek te luisteren, houdt de Top 40 volgens de radio-DJ impact.

“De waardering voor de Top 40-formule is gewoon heel groot. Je komt echt in de hitgeschiedenis van Nederland en de legacy van de lijst doet ook veel. Het heeft zoveel historische waarde.”

Opvallend is dat de nummers die het langst op nummer één stonden, bijna allemaal de laatste tien jaar zijn uitbracht. Zo stond As it Was van de Britse zanger Harry Styles de afgelopen 60 jaar het langst op nummer één: 18 weken. Ook de huidige nummer één, Die with a Smile, van Bruno Mars en Lady Gaga staat al 15 weken op de hoogste positie.

Volgens Verschuuren speelt streaming een grote rol in die verandering. “Je koopt je single niet meer fysiek, maar luistert naar bijvoorbeeld Spotify. Doordat nummers daar vaak lang populair blijven, blijven veel radiostations de nummers ook draaien en daardoor blijven populaire nummers ook langer in de Top 40 dan vroeger.”

Volgens ‘Mister top 40′ De Zwart zijn artiesten er ook trots op als ze in de lijst komen. “Je moet daarvoor natuurlijk echt je best doen om jezelf te onderscheiden. Het maaiveld ligt hoger dan vroeger. Er worden tegenwoordig zo’n 250 liedjes per week uitgebracht”, aldus De Zwart, die zegt dat hij nog regelmatig naar de lijst luistert.

Verschuuren herkent dat en maakte recent nog mee wat een notering in de lijst kan doen met een artiest toen hij zangeres Roxy Dekker live in de uitzending vertelde dat ze met Sugardaddy op nummer één stond.

“We belden haar op en ze brak echt in duizend stukken toen we het vertelden. Ik ben normaal gesproken helemaal niet op zoek naar een traan, maar dit deed haar zoveel en was zo’n mooi moment, ook voor mij. Het zegt wel wat de Top 40 ook betekent voor een artiest.”

Zowel De Zwart als Verschuuren omschrijft de uitzending van de Top 40 als een vrijdagmiddagborrel. “Het is lekker bombastisch en je gaat echt met een soort raketlancering het weekend in. Dat is denk ik voor veel mensen ook heel fijn”, aldus de huidige presentator.

“Daarnaast is de lijst ook de doorsnee smaak van de gemiddelde Nederlander, die muziek spreekt dus aan”, zegt Verschuuren, die bekent dat hij als jonge jongen een gesigneerde handtekeningkaart van De Zwart op zijn bureau had staan toen die de lijst nog presenteerde.

In de afgelopen zestig jaar stonden er duizenden hits in de lijst. Welke springt er dan uit voor een liefhebber als De Zwart? “Ik heb veertig bijzondere nummers.”