NOS Nieuws•
De Amerikaanse president Trump trekt de Verenigde Staten zoals verwacht opnieuw terug uit het klimaatverdrag van Parijs. Op het podium in de Capital One Arena ondertekende hij daar decreten over. Trump had dat ook beloofd en dit vertrek wordt gezien als een belangrijke symbolische stap in het ongedaan maken of afzwakken van Bidens klimaatbeleid.
Hoewel de president internationaal opzien baart met de stap, is het Amerikaanse vertrek bepaald geen verrassing. In Trumps eerste termijn, in 2017, stapte hij ook al uit het verdrag en ook in zijn afgelopen verkiezingscampagne liet hij weinig twijfel: het verdrag dat in 2015 in Parijs werd gesloten, “het meest oneerlijke document dat je ooit hebt gezien”, kan wat Trump betreft linea recta door de papierversnipperaar.
Fanatieke medestanders vindt Trump in ieder geval in zijn eigen kabinet: zijn beoogde minister van Energie, Chris Wright, zei twee jaar terug nog dat er geen sprake was van een klimaatcrisis. Ook zijn beoogde minister van Binnenlandse Zaken, Doug Burgum, die uitvoering moet gaan geven aan het onofficiële ‘drill baby drill‘-motto van Trumps campagne, riep vorige week op om de recordhoge olieproductie van de VS verder op te voeren.
Shell en Exxon: stap er niet uit
Toch stuitte Trump ook vanuit de olie-industrie op weerstand tegen zijn voornemen om ‘Parijs’ te verlaten. Oliebedrijf Shell zei bijvoorbeeld in november tegen Nieuwsuur gebaat te zijn bij stabiel overheidsbeleid, en riep Trump daarom op om deel uit te blijven maken van het Parijsakkoord. Ook Shells Amerikaanse concurrent Exxon Mobil deed om vergelijkbare redenen een oproep aan Trump om het verdrag niet te verlaten.
Deskundigen legden in aanloop naar Trumps inauguratie al uit dat het verwachte vertrek uit het Parijsakkoord slecht nieuws is voor de internationale strijd tegen klimaatverandering. “Het Parijsakkoord leunt op solidariteit. En als een van de grootste uitstoters en rijkste landen ter wereld eruit stapt, heeft dat invloed op de bereidheid van andere landen om bij te dragen”, zei hoogleraar klimaatverandering Heleen de Coninck van de TU Eindhoven en Radboud Universiteit afgelopen weekend tegen de NOS.
Desondanks is het niet de verwachting dat het verdrag, waarin landen afspraken om de opwarming van de aarde ruim onder de 2 graden te houden, liefst onder de 1,5 graad, hiermee een dode letter is. Toen Trump in 2017 de VS uit het verdrag haalde, was men bang dat het prille Parijsakkoord zou sneuvelen, maar andere landen volgden de VS toen niet. Trumps opvolger Biden draaide bovendien in 2021 een deel van Trumps stappen terug.
Ambitieuzer klimaatbeleid
Anders dan in 2017 kan Trump dit keer echter wel sneller te werk gaan. Waar hij destijds drie jaar moest wachten om de VS uit het net gesloten Parijsakkoord terug te trekken, kan hij dat nu binnen een jaar geregeld hebben. Het valt te verwachten dat zijn regering het VN-verdrag in de tussentijd vrijwel geheel links zal laten liggen en in ieder geval Bidens lijn niet zal voortzetten.
Oud-president Biden kwam eind vorig jaar nog op de valreep met een ambitieus nieuw klimaatdoel, iets wat alle deelnemende landen aan het Parijsakkoord uiterlijk begin volgende maand moeten doen. Bidens doel, per 2035 tussen de 61 en 66 procent minder broeikasgassen uitstoten dan in 2005, zal de regering-Trump naar alle waarschijnlijkheid zonder enige wroeging verwijzen naar de mestvaalt van de geschiedenis.
Het wordt de vraag wat andere landen doen als de grootste economie van de wereld geen ambitieuzer klimaatdoel stelt voor de komende jaren. Het zal voor veel landen, misschien toch al gedesillusioneerd door de uitkomst van de klimaattop in Azerbeidzjan, in ieder geval geen aansporing zijn om uitzonderlijk hard te gaan lopen op klimaatgebied.
