NOS Nieuws•
Opnieuw zijn twee mensen uit de film over kamp Westerbork herkend. Het gaat om het echtpaar Marcus Pels en Hendrika Brandon. De identificatie van het echtpaar werd gedaan door amateuronderzoeker Koen Hulsbos.
De Joodse fotograaf en filmmaker Rudolf Breslauer maakte 80 jaar geleden in opdracht van kampcommandant Albert Gemmeker beelden van het doorgangskamp. Hij legde de bekende beelden vast van een transport dat vertrekt en filmde het dagelijkse leven in het kamp, zoals de werkzaamheden en een voetbalwedstrijd.
De film is in zijn geheel te zien op YouTube. Na een krappe 5 minuten is een man met hoed te zien die lachend in de camera kijkt, en naast hem een vrouw met zwart, licht golvend haar die van achter te zien is. Hetzelfde stel komt op 6 minuten opnieuw in beeld. Dat bleken Pels en Brandon.
‘Kan niet missen’
Hulsbos had al langer een foto van Marcus Pels en Hendrika Brandon in zijn bezit, een stel dat tijdens de Tweede Wereldoorlog in Amsterdam woonde. Van hen was duidelijk dat ze op de dag dat de film werd opgenomen naar Auschwitz werden getransporteerd, in de lente van 1944.
“Ik heb de film al heel vaak gezien maar op een gegeven moment dacht ik ‘hé, dit stel komt twee keer in beeld’. Dat had ik daarvoor eigenlijk nooit door gehad”, zegt hij.
Hulsbos vergeleek daarop de uiterlijke kenmerken van de twee met drie bestaande foto’s. “En toen dacht ik: dat kan niet missen”, zegt de amateurfilmhistoricus.
‘Dankbaar werk’
Marcus Pels werd direct na aankomst in Auschwitz vergast. Hendrika Brandon overleefde de oorlog, net als hun dochter en zoon, die bij een pleeggezin waren ondergebracht. Katy (Keetje, 86 jaar) en Philip (83) leven nog steeds en wonen in Canada. Zij kregen de bewegende beelden te zien en bevestigden dat het hun ouders waren.
“Ze kunnen zich hun vader niet herinneren. Dus om daadwerkelijk beelden van hem te zien, hem gewoon levend te zien lopen, daar zijn geen woorden voor”, zegt kleindochter Lisa Kaufman als woordvoerder van de familie. “Het was heel bijzonder om mijn oma te zien, met wie ik opgroeide.”
Volgens Hulsbos moeten er nog meer mensen die in de film voorkomen te identificeren zijn. “Heel veel beeld is wel slecht natuurlijk. Maar het is wel heel dankbaar werk.”
Van de 446 joodse gevangenen die op het moment van de opnames in het kamp waren heeft Hulsbos inmiddels 258 foto’s verzameld. Na 80 jaar is nog bijna niemand geïdentificeerd. “Er zijn inmiddels zo’n twintig mensen van wie we een naam hebben.”
Kinderen van de filmmaker
Eerder dit jaar bleek dat filmmaker Breslauer ook twee van zijn kinderen had vastgelegd in de Westerborkfilm. Het gaat om Ursula en Stefan, twee van de drie kinderen van Breslauer en zijn vrouw Bella. Slechts een paar seconden zijn ze te zien, arm in arm.
Het gezin Breslauer bestond naast vader Rudolf en moeder Bella uit drie kinderen: Ursula, Stefan en Max Michael. In 1942 kwam de familie in Kamp Westerbork terecht en werd twee jaar later gedeporteerd naar vernietigingskamp Auschwitz. Ursula was de enige het gezin die overleefde. Na de oorlog emigreerde zij naar Israël.
