Vaccinatie tegen polio leidt tot blijdschap in Gaza, ondanks ellende

De eerste dag van de meerdaagse vaccinatiecampagne tegen polio in Gaza is goed verlopen, zegt een woordvoerder van Unicef tegen de BBC. Israël en Hamas hebben een overeenkomst bereikt over meerdere gevechtspauzes om gezondheidswerkers de gelegenheid te geven vaccins toe te dienen aan 640.000 Palestijnse kinderen.

De komende drie dagen moeten 156.000 kinderen van onder de tien jaar gevaccineerd worden in Centraal-Gaza. Daarna volgen Zuid-Gaza en het noorden.

De Wereldgezondheidsorganisatie krijgt per zone drie dagen de tijd, met indien nodig een dag uitloop. Het is de bedoeling dat minstens 90 procent van alle kinderen onder de tien jaar gevaccineerd wordt.

“Het is een enorme operatie”, vertelt WHO-Arts Rik Peeperkorn vanuit Deir Al-Balah in Centraal-Gaza. Hij is als WHO-vertegenwoordiger voor Palestina verantwoordelijk voor de vaccinatiecampagne. “Ten eerste moesten we genoeg vaccins naar Gaza krijgen. Er zijn ruim 2100 gezondheidsmedewerkers getraind om de vaccins te verstrekken, maar ook om de burgers te informeren over de campagne.”

Eind juni werd polio aangetroffen in afvalwater in de Gazastrook. Het was de eerste keer in 25 jaar dat het poliovirus werd vastgesteld in het gebied. Vorige week kwam de bevestiging dat er een jongetje van tien maanden oud besmet was. Hij was niet gevaccineerd.

Het virus kreeg weer een kans doordat het rioolstelsel en de waterleidingen door de oorlog zijn verwoest. Als gevolg van de oorlog zijn honderdduizenden vluchtelingen gedwongen om dicht op elkaar te leven in gebieden waar nauwelijks sanitaire voorzieningen zijn.

“We werken samen met een aantal partners, waaronder het Gazaanse ministerie van Volksgezondheid, Unicef en een grote groep NGO’s”, vervolgt Peeperkorn. “In totaal zijn er 513 teams actief.”

De omstandigheden voor de campagne zijn niet ideaal, benadrukt hij. “Maar na alle onderhandelingen vinden we dit werkbaar. Bij een ideale vaccinatiecampagne ga je van deur tot deur, maar in Gaza zijn nauwelijks huizen meer over. Daarom werken we met een groot aantal mobiele teams.”

De kinderen krijgen twee druppeltjes van het vaccin nOPV2 op hun tong. Een paar weken later moet dat nog een keer herhaald worden.

Philippe Lazzarini, hoofd van de VN-organisatie UNRWA voor Palestijnse vluchtelingen, sprak op X van een “race tegen de klok”. Op beelden is te zien dat er lange rijen stonden voor een UNRWA-kliniek:

In Deir al-Balah heerste blijdschap op straat vanwege de vaccinatiecampagne, zag Peeperkorn vandaag. “In de klinieken die ik heb bezocht waren duizenden ouders en kinderen gekomen. Ouders in Gaza willen het allerliefst hun kinderen beschermen. Daarom heerste vandaag ondanks alle ellende toch een soort van enthousiasme op straat.”

Voor 7 oktober was de vaccinatiegraad in Gaza hoger dan 95 procent, maar na de aanslagen van Hamas en de daaropvolgende oorlog konden er nog nauwelijks vaccins worden toegediend. Peeperkorn: “De vaccinatiebereidheid is heel hoog, daar zit het probleem niet. Dat niet-gevaccineerde jongetje van tien maanden oud was voor 7 oktober nooit besmet geraakt.”

Het is volgens Peeperkorn ook belangrijk dat de vaccinatiecampagne slaagt, om te voorkomen dat het virus zich verspreidt naar omliggende landen. “Als het virus zich verspreidt naar een plek met een lage vaccinatiegraad, kan dat daar problemen veroorzaken. Dat moet natuurlijk voorkomen worden.”

Peeperkorn is positief gestemd over de vaccinatiecampagne tegen polio, maar benadrukt dat de algehele gezondheidssituatie in Gaza nog altijd dramatisch is. “We zien een enorme toename in andere besmettelijke ziekten. Meer dan een miljoen mensen hebben last van acute luchtweginfecties. Ook huidziekten en Hepatitis A komen steeds meer voor.”

En dus stelt Peeperkorn dat een langdurig staakt-het-vuren nodig is om de gezondheidssituatie in Gaza echt te verbeteren. “Dan kan de humanitaire hulp weer echt worden opgebouwd.”