NOS Nieuws•
Veel vrouwen die kiezen voor een abortus gebruiken geen anticonceptiemethode om een ongewenste zwangerschap te voorkomen. Dat blijkt uit onderzoek van Rutgers, het expertisecentrum seksualiteit.
41 procent van de ondervraagde vrouwen van 16 jaar en ouder die om een abortus vroeg, had geen voorbehoedmiddel gebruikt. “Dat deze groep zo groot is valt op”, zegt onderzoeker Renee Finkenflügel. “We weten zeker dat de vrouwen die meededen aan het onderzoek onbedoeld zwanger raakten. Er lijkt een gebrek aan informatie en kennis te zijn over de middelen om dat te voorkomen.”
De meest genoemde reden is dat de vrouwen de kans op een zwangerschap klein achtten. Sommigen dachten dat ze helemaal niet zwanger konden raken, anderen hadden niet nagedacht over een mogelijke kans. “Daar valt dus nog veel te winnen”, zegt Finkenflügel.
Verder zeiden vrouwen dat ze geen hormonen wilden gebruiken, of eerder last hadden van bijwerkingen van anticonceptie en er daarom vanaf zagen.
Temperatuur meten
Andere vrouwen die een abortus kregen, hadden wél geprobeerd een zwangerschap te voorkomen. Door middel van een condoom of door het bijhouden van de dagen waarop ze vruchtbaar waren. Dat deden ze door het meten van hun temperatuur of door te kijken naar hun vaginale afscheiding. Ook maakten ze gebruik van een app of kalender.
Dan waren er vrouwen die na onbeschermd seksueel contact een noodpil slikten om een ongewenste zwangerschap te voorkomen, maar dit middel werkt niet altijd. Een deel van de respondenten die maatregelen hadden genomen, stelde dat er iets was misgegaan. Voorbeelden daarvan waren een gescheurd condoom of het niet goed inschatten van de vruchtbare dagen.
Geen enkele methode waterdicht
“Dat vrouwen kiezen voor natuurlijke manieren van anticonceptie verbaast me niet”, zegt Finkenflügel. Ze verwijst naar een eerder onderzoek over het gebruik van natuurlijke methoden om een zwangerschap te voorkomen. Ook daarin kwam terug dat er vrouwen zijn die alleen natuurlijke methoden hanteren en tegelijkertijd niet zwanger willen worden.
Raïna Brethouwer, abortusarts en voorzitter van het Nederlands Genootschap van Abortusartsen (NGvA), herkent dit beeld. In meerdere abortusklinieken ziet zij vrouwen die bijvoorbeeld een app gebruiken om meer inzicht te krijgen in hun cyclus en vruchtbare dagen. Ze reageren geschokt als ze zwanger blijken te zijn.
“Wij zijn helemaal niet tegen het gebruik van zo’n kalender. Het is alleen wel goed om je bewust te zijn van de kans om zwanger te raken. Geen enkele methode is waterdicht, maar voor een grotere kans op het uitsluiten van een zwangerschap zijn dit soort methoden niet voldoende”, zegt Brethouwer.
Het gaat erom dat we graag helpen en willen voorkomen dat we iemand nog eens zien na een onbedoelde zwangerschap.
“Het is belangrijk dat patiënten op de hoogte zijn van verschillende soorten anticonceptie. We vragen altijd of er behoefte is aan advies en als dat op dat moment onwenselijk is, kan het ook later”, zegt Brethouwer.
Ze zegt dat vrouwen anticonceptie vaker wantrouwen. Vanwege eerdere ervaringen, verhalen van anderen of desinformatie. “Dat wegnemen is een uitdaging. Maar het gaat erom dat we graag helpen en willen voorkomen dat we iemand nog eens zien na een onbedoelde zwangerschap.”
Serieus nemen
Volgens onderzoeker Finkenflügel is het belangrijk dat mensen een methode kiezen die bij ze past. “Of dat nou met of zonder hormonen is, als er twijfels en zorgen zijn is het goed om daar het gesprek over te voeren, bijvoorbeeld met de huisarts of verloskundige.”
Het is daarbij belangrijk om na een tijdje de gekozen anticonceptiemethode opnieuw te evalueren, zegt ze. “Er kunnen bijwerkingen optreden, iemand kan ontevreden zijn. En dan is het weer goed om naar een alternatief te kijken.”
Desinformatie
Ze noemt het bestrijden van desinformatie belangrijk. Wat daarbij helpt is het verspreiden van de juiste kennis over dit onderwerp, ook onder mannen. “Die horen er ook bij. En wij van Rutgers doen dat natuurlijk zelf, maar het is ook belangrijk dat de overheid hier een rol in speelt.”
Finkenflügel vindt dat alle vormen van anticonceptie aan bod moeten komen, in de spreekkamer en tijdens voorlichtingen op scholen.
Abortusarts Brethouwer benadrukt dat het in de kliniek voornamelijk gaat om begeleiding van de vrouw die een ongewenste zwangerschap laat afbreken. “Geen enkele vrouw wilde in zo’n situatie terechtkomen. We proberen de kans op herhaling te verkleinen, maar wijzen niet met een vingertje.”
NOS Stories sprak eerder met jongeren die hormonen verruilden voor ‘natuurlijke anticonceptie’:
