Vergoeden complexe gevallen toeslagenouders staat vrijwel stil

• 

  Marleen de Rooy

  politiek verslaggever

Het kabinet is er nog steeds niet in geslaagd om toeslagenouders met complexe problemen een compensatie te geven. Er is een wachtrij van zo’n 4525 mensen bij de Commissie Werkelijke Schade, die de ingewikkeldste dossiers moet afhandelen. In de afgelopen jaren zijn er slechts 641 gevallen behandeld, zo blijkt uit documenten van het ministerie van Financiën.

Al sinds 2020 wordt er gewerkt aan financiële compensatie voor ouders die onterecht door de Belastingdienst zijn bestempeld als fraudeur. De afhandeling van relatief eenvoudige gevallen loopt volgens planning, maar er zit een groot probleem bij ingewikkelde gevallen. Het gaat dan bijvoorbeeld om ouders van wie de kinderen uit huis geplaatst zijn of die hun baan en huis zijn kwijtgeraakt.

Het kabinet hoopt deze groep binnen drie jaar afgehandeld te hebben, maar dat lijkt wensdenken. Uit een rapport van adviesbureau Berenschot van afgelopen april blijkt dat de CWS maximaal vijf dossiers per week beoordeelt. Destijds waarschuwde het adviesbureau al dat de afhandeling zo lang zou duren, en “dat dit vanuit het perspectief van ouders maatschappelijk onaanvaardbaar is”.

Al eerder trokken gemeenten en advocaten aan de bel bij de Commissie Werkelijke Schade. Daarom werkt de commissie sinds deze zomer met nieuwe regels en vaste bedragen, maar dit lijkt nog geen enkel effect te hebben.

Ook sociaaladvocaat Narda Teke-Bozkurt maakt zich grote zorgen. “De hersteloperatie is een herstelhel geworden. Antwoorden laten maanden op zich wachten.”

Teke-Bozkurt staat 150 mensen bij die in de wacht staan bij de commissie. “Bij de commissie is men doodsbang om een euro te veel te betalen aan de gedupeerde ouders, alles wordt tot achter de komma berekend, waardoor het helemaal stilstaat.”

Gedupeerde ouders die door de behandeling van de Belastingdienst grote problemen hebben kunnen op verschillende manieren een schadevergoeding aanvragen. De afgelopen tijd kwam de Stichting (Gelijk)waardig Herstel, eerst onder voorzitterschap van prinses Laurentien, in het nieuws. De stichting en het ministerie liggen opnieuw overhoop. Daarbij gaat het vooral over de bewijslast die gedupeerden hebben voor compensatie. De stichting gaat uit van vertrouwen, het ministerie wil bonnetjes en bewijzen zien.

In antwoord op Kamervragen zegt staatssecretaris Toeslagen Achabar dat ze nog altijd denkt dat in 2027 alle werkelijke schade is gecompenseerd. De verwachting is dat een deel van de ouders in de huidige wachtrij zich alsnog zullen wenden tot de Stichting Gelijkwaardig Herstel met de snellere aanpak. “Uitgangspunt is dat ouders zelf kunnen kiezen voor de afhandeling die het beste bij hun situatie past.”

Toch loopt ook het opschalen van die alternatieve route minder voorspoedig dan verwacht, zo laat Achahbar in een reactie weten. “En dat is frustrerend voor de ouders en hun gezinnen.” Het ministerie is nu in overleg met de SGH over de groeiende vertraging.

“Je hoeft niet helderziend te zijn om te zien dat 2027 nooit zal worden gehaald”, zegt Narda Teke-Bozkurt. Volgens haar is de enige oplossing dat het ministerie de Stichting Gelijk(waardig) Herstel alle ruimte geeft om verder te gaan om mensen te helpen. “Pas dan kan je echt snelheid maken.”

Vandaag praat de Kamer over de problemen bij de afhandeling.