NOS Nieuws•
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en woningcorporatiekoepel Aedes roepen gemeenten en woningcorporaties op om versneld een aantal statushouders aan huisvesting te helpen.
Het gaat volgens de belangenverenigingen om gemiddeld twee woningen per gemeente. Uitgaande van gemiddeld twee mensen per woning, zouden op die manier zo’n 1300 statushouders versneld kunnen doorstromen vanuit asielzoekerscentra.
De VNG en Aedes willen daarmee helpen te voorkomen dat er opnieuw ernstige problemen ontstaan bij het aanmeldcentrum in Ter Apel.
Eerder deze maand deed de organisatie die verantwoordelijk is voor de huisvesting van asielzoekers, het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA), een noodoproep aan gemeenten. Zonder hulp zou de bezetting in het Groningse aanmeldcentrum opnieuw boven de 2000 komen.
Elke dag dat er meer mensen verblijven dan dat maximum moet het COA een dwangsom van 50.000 euro betalen aan de gemeente Westerwolde, met een maximum van 5 miljoen euro.
Pleisters plakken
Sharon Dijksma, VNG-voorzitter en burgemeester van Utrecht, erkent desgevraagd dat de oproep niet de alomvattende oplossing is voor de asielproblematiek. “Maar het alternatief is dat het COA ons nu alweer vraagt om crisisnoodopvang te realiseren”, zegt ze.
“Dat betekent dat we honderden plekken in land, in bijvoorbeeld sporthallen, hotels en cruiseschepen, moeten realiseren. Dat zijn dure oplossingen.” Ze wil het geld liever steken in “het bouwen van goedkope en betaalbare woningen, voor iedereen”.
Volgens haar worden daarmee ook de zogenoemde spoedzoekers, oftewel mensen die acuut op zoek zijn naar een woning vanwege bijvoorbeeld een scheiding, mee geholpen.
Daarnaast kost het “pleisters plakken met noodopvang” gemeenten veel tijd en energie, legt Dijksma uit. “En we merken dat het hele asielstelsel vastloopt. Er zitten veel mensen in asielzoekerscentra die allang aan de slag zijn en zich zouden kunnen wortelen en vestigen op een eigen plek in Nederland. Dat gebeurt nu niet. En de oplossing voor dat probleem is veel inefficiënter, duurder en eigenlijk voor gemeenten niet meer te doen.”
Kleine stap
Volgens het COA is de doorstroom momenteel een groot probleem in de asielopvang. Zo verblijven er nu ruim 19.000 statushouders in de opvanglocaties. Zolang zij geen reguliere (huur)woning kunnen vinden, stokt de doorstroom. Ook hoopt het COA dat noodopvanglocaties langer open kunnen blijven. Die zijn alleen relatief duur en zoals de naam al zegt: tijdelijk.
De VNG en Aedes willen de organisatie nu dus te hulp schieten en vragen concreet aan gemeenten “met een gemiddelde grootte” de komende periode vier statushouders versneld te huisvesten, oftewel twee woningen per gemeente. “Gemeenten en corporaties wordt gevraagd afhankelijk van de lokale situatie mogelijkheden te bekijken, per gemeente kunnen verschillende oplossingen gekozen worden”, staat in een gezamenlijk persbericht.
VNG-voorzitter Dijksma spreekt van “een kleine stap per gemeente” die relatief weinig invloed heeft, maar een groot effect kan hebben op de druk op het aanmeldcentrum in Ter Apel.
Op korte termijn moet de oproep namelijk leiden tot een uitstroom van statushouders uit de asielzoekerscentra. De leeggekomen plekken kunnen dan worden opgevuld met asielzoekers uit Ter Apel.
“Dit biedt een aanzienlijke verlichting voor de opvanglocaties, waarvan een aantal begin volgend jaar sluit. Zo moeten acute problemen in de opvang worden voorkomen”, zo staat in het persbericht.
Goede huisvesting helpt mensen het meest, dus we moeten er zo snel mogelijk vanaf dat we miljarden in opvangvoorzieningen steken.
Aedes-voorzitter Martin van Rijn erkent wel dat de woningnood hoog is. “En de enige manier waarop we die echt te lijf kunnen is door zo snel mogelijk bij te bouwen.” Maar dat kost tijd, erkent hij. “Goede huisvesting helpt mensen het meest, dus we moeten er zo snel mogelijk vanaf dat we miljarden in opvangvoorzieningen steken. Dat geld kunnen we veel beter gebruiken voor huizen en flexwoningen, waarin alle mensen die urgent een woning nodig hebben, terechtkunnen.”
Het is verder “essentieel dat een goede verdeling van statushouders over gemeenten blijft bestaan”, zegt VNG-voorzitter Dijksma. “Gemeenten kunnen daarmee COA-locaties ontlasten. We zien dat de problemen in de opvang snel toenemen en we kunnen ons niet veroorloven dat opnieuw asielzoekers op straat terechtkomen.”
Het kabinet wil juist af van de verdeling van statushouders over gemeenten, de zogeheten ’taakstelling’. Ook wil het kabinet de voorrang voor asielzoekers bij de toewijzing van sociale huurwoningen schrappen.
