NOS Nieuws••Aangepast
- PVV, VVD, NSC en BBB hebben een onderhandelaarsakkoord bereikt
- Wilders heeft een kandidaat-premier voorgesteld
- Maar de onderhandelaars moeten daar “op een later moment” nog over verder praten
- Volg hier op NPO Politiek en Nieuws ook de laatste ontwikkelingen
Eerder vandaag kwamen de partijleiders aan bij hun fracties om het akkoord te bespreken
Partijleiders komen aan bij fracties om akkoord te bespreken
Eten bij de VVD: ‘Kan laat worden’
De volgende minister-president blijft nog even onbekend
De vier onderhandelaars wilden vanmiddag nog niets zeggen over de kandidaat-premier, maar er gaat in Den Haag nog steeds maar één naam rond: die van oud-informateur Ronald Plasterk. Geen van de vier partijleiders ging na afloop van de onderhandelingen in op die naam. PVV-leider Wilders, die als leider van de grootse partij de kandidaat mag aandragen, zei wel dat ze het gehad hebben over een beoogd premier, en dat ze dat gesprek “op een later moment zullen voortzetten”.
De nieuwe premier krijgt een belangrijke taak bij het samenstellen van de ministersploeg. Die komt, meer dan bij voorgaande kabinetten, los te staan van de Tweede Kamerfracties van de vier partijen, zo is de bedoeling. Dat wil zeggen dat zij ook naar andere Kamermeerderheden dan die van hun eigen partijen op zoek mogen.
De ministers moeten op hun beleidsterrein de hoofdlijnen uit het regeerakkoord nog verder uitwerken naar uitvoerbare maatregelen. Ook moeten zij onderling het geld verdelen dat voor dat beleid kan worden uitgetrokken. Dan pas is sprake van een definitief regeerakkoord. Het kan zijn dat de ministers lid zijn van een van de vier partijen, maar dat is geen vereiste.
Omtzigt: akkoord is 25 kantjes
Het onderhandelaarsakkoord is 25 kantjes, zei NSC-leider Omtzigt voor aanvang van zijn fractievergadering. “Tot vanmiddag zijn er wijzigingen aangebracht, dus ik denk dat het tijd is dat we het allemaal even lezen.” Omtzigt zei “de hoop” te hebben dat hij zijn fractie mee kan krijgen. Maar hij benadrukte: “als ze ja kunnen zeggen, kunnen ze ook nee zeggen”.
Nadat de fracties van PVV, VVD, NSC en BBB het onderhandelaarsakkoord hebben besproken, komen de partijleiders weer bij elkaar. Dan zullen ze eventuele aanpassingen bespreken. Daarna sluiten de partijen een definitief akkoord.
VVD niet bijeen in de fractiekamer
Wilders, Yesilgöz, Omtzigt en Van der Plas staan de pers te woord
“We hebben een onderhandelaarsakkoord, dus dat is heel goed nieuws.” Met die woorden kwam PVV-leider Wilders zojuist naar buiten.
Kijk hieronder de reacties van de vier onderhandelende partijleiders:
![](https://cdn.nos.nl/image/2024/05/15/1082868/1024x576a.jpg)
PVV, VVD, NSC en BBB bereiken akkoord, moeten nog verder praten over premier
De onderhandelaars hebben een akkoord
PVV-leider Wilders zegt dat de onderhandelaars van de vier partijen een akkoord hebben bereikt. Nu gaan de Tweede Kamerfracties van PVV, VVD, NSC en BBB zich erover buigen. Pas als de fracties akkoord gaan is er een definitief akkoord, dat naar de Tweede Kamer gaat.
Bij de VVD kan het overleg lang duren, zei partijleider Yesilgöz. “We gaan het eerst goed lezen en met elkaar praten, dus het kan wel laat worden.” Het is nog onduidelijk of het akkoord vandaag wordt gepresenteerd.
Yesilgöz zei verder dat er vandaag belangrijke laatste stappen zijn gezet. Volgens haar verliepen de laatste gesprekken in een goede sfeer, maar moest er nog tijd worden genomen. “Je zet toch de kaders voor een toekomstige regering.”
BBB-leider Van der Plas noemde het akkoord “heel mooi voor Nederland”. “Dus ik feliciteer het land ook bij dezen.”
Wie wordt de volgende premier?
Over de vraag wie er premier wordt is ook gesproken, zei Wilders. Maar daar zijn de vier nog niet over uit. “Dat zullen we op een later moment hervatten.”
NSC-leider Omtzigt wilde voor de camera niet echt reageren op vragen over de premierskandidaat. “Er is een kandidaat voorgesteld, maar ik laat de woordvoering daarover aan de heer Wilders”, zei hij. “Ik ga niet reageren op een naam die niet is bekendgemaakt.” Hij sprak verder van een “evenwichtig akkoord”.
Overleg duurt langer dan verwacht
Het overleg tussen de leiders van PVV, VVD, NSC en BBB voordat het coalitieakkoord naar de fracties gaat, duurt langer dan verwacht. De reden van de vertraging is onduidelijk; VVD en NSC wijzen achter de schermen naar elkaar. Volgens bronnen is er vandaag aan de onderhandelingstafel in ieder geval nog gesteggeld over de pensioenen.
Eerder was de verwachting dat de onderhandelaars tot het begin van de middag nodig zouden hebben.
Als het akkoord tussen de vier partijleiders een feit is, gaat de tekst naar de Tweede Kamerfracties van de partijen. Als die geen grote bezwaren hebben volgt later een presentatie. Of dat nog vandaag zal zijn of toch morgen, is onduidelijk.
Ondertussen lopen er af en toe nog Kamerleden in en uit:
![](https://cdn.nos.nl/image/2024/05/15/1082851/1024x576a.jpg)
Mona Keijzer maakt foto van journalisten bij formatiedeur
Fractiekamer van de VVD nu nog rustig
Gesprekken zijn nog steeds bezig
De onderhandelaars van PVV, VVD, NSC en BBB zitten nog steeds om tafel. Af en toe lopen er mensen naar buiten voor een korte (rook)pauze. De verwachting is nog steeds dat de vier partijen eruit komen. Maar naast het voorlopige regeerakkoord, door de partijen hoofdlijnenakkoord genoemd, moet ook over de formateur en kandidaat-premier overeenstemming worden bereikt.
Als het akkoord een feit is gaat de tekst naar de Tweede Kamerfracties van de vier partijen. Zij mogen zich er ook nog over uitspreken. Als er geen grote bezwaren zijn volgt later vandaag een presentatie.
Omtzigt: nog velletje met laatste wijzigingen
Ook NSC-leider Omtzigt is weer aangeschoven. Bij het binnenlopen zei hij nog één velletje te hebben met wijzigingen voor het financiële hoofdstuk. Omtzigt gaat ervan uit dat het akkoord gaat lukken. Hij kijkt al vooruit naar het zoeken van ministers.
“We krijgen een extraparlementair kabinet en dat is een grote trendbreuk met kabinetten van de afgelopen jaren.” Zo’n extraparlementair kabinet is een grote wens van Omtzigt. Het betekent dat de partijleiders van de coalitiepartijen in de Tweede Kamer blijven en geen minister worden. Het kabinet heeft ook een grotere afstand tot de coalitiepartijen, zo is de bedoeling.
Omtzigt: “De komende weken is het belangrijk om te kijken wie de ministers worden. Dat het kundige mensen zijn, die verstand hebben van hun vakgebied. Zorg, onderwijs, hoe moet het verder met Schiphol en de wegenaanleg bijvoorbeeld.”
![](https://cdn.nos.nl/image/2024/05/15/1082758/1024x576a.jpg)
Omtzigt begint opgelucht aan laatste gesprekken
Wilders: als het lukt is dit een historische dag
De onderhandelaars van de vier partijen zijn weer met hun gesprek begonnen om de “puntjes op de i te zetten”. PVV-leider Wilders was bij het binnenlopen erg optimistisch.
“Het zou goed nieuws zijn als het lukt, en ik ga ervan uit dat het zo is. Ik heb twee uur geslapen, de adrenaline gaat wel een beetje door je lichaam. Als het lukt is het wel een historische dag. Als grootste partij meedoen aan kabinet, daar kun je als leider van een partij alleen maar van dromen en het is goed voor onze kiezers.”
![](https://cdn.nos.nl/image/2024/05/15/1082751/1024x576a.jpg)
Wilders: ‘Historische dag voor PVV als het ons lukt’
De vier partijen afgelopen nacht
![](https://cdn.nos.nl/image/2024/05/15/1082690/1024x576a.jpg)
Partijen zijn er bijna uit na marathonoverleg, vandaag kandidaat-premier bekend
Ook informateurs zien vier partijen bewegen richting nieuw kabinet
Ook volgens informateurs Dijkgraaf en Van Zwol is de kans dat de vier onderhandelende partijen tot een kabinet komen gegroeid. Maar er is “nog geen 100 procent” zekerheid, zei Dijkgraaf na afloop van het marathonoverleg dat rond 09.00 begon en tot na middernacht duurde.
De vier partijen praten om 10.00 uur verder en gaan het dan voor het eerst formeel over de premierskandidaat hebben. Daar zeggen de partijen het aan de onderhandelingstafel nog niet over te hebben gehad. Van Zwol voorziet daarbij geen problemen. “Maar natuurlijk is het een belangrijk gesprek.”
De naam van oud-PvdA-minister Ronald Plasterk, die eerder in deze formatie aantrad als verkenner en informateur, gaat rond als de mogelijke premierskandidaat. Twee namen kunnen in elk geval van het lijstje, zei Dijkgraaf. Het is volgens hem “uitgesloten” dat hij of Van Zwol de nieuwe premier wordt.
Omtzigt: ‘Op een haar na een akkoord’
Ook NSC-leider Omtzigt toonde zich zojuist positief over de onderhandelingen. Volgens hem ligt er “op een haar na een akkoord”. Hij sprak ook al over ministersposten, vooruitlopend op de volgende fase in de formatie. “We hebben een basis tot samenwerking gevonden en met die basis hebben we voldoende vertrouwen.” Op de vraag of hij opgelucht is, reageert hij instemmend. “Ja, het land heeft een nieuwe regering nodig.”
Overleg gaat later vandaag verder, leiders melden deal over financiën
Het overleg tussen de onderhandelaars van PVV, VVD, NSC en BBB is voor nu afgerond. Om 10.00 uur praten de partijen weer verder. PVV-leider Wilders zei bij het naar buiten gaan tegen de aanwezige pers dat er “nog wat werk te verrichten” is. “Maar ik zie dit niet meer fout gaan.”
Ook andere partijleiders toonden zich positief over de vorderingen. “U ziet ons opgelucht naar buiten lopen”, zei VVD-leider Yesilgöz. BBB-voorvrouw Van der Plas zei na afloop dat ze “heel veel credits wil geven aan Geert”. “Weet je, dit gaat echt niet meer fout.” NSC-leider Omtzigt moet nog naar buiten komen.
Akkoord over financiën
Volgens de drie partijleiders die de pers al te woord stonden is er een akkoord bereikt over de financiën en kunnen ze hun fracties morgen bijpraten. Ze benadrukken dat er nog wel “puntjes op de i” moeten worden gezet. Over de inhoud van de gemaakte afspraken deden ze geen uitspraken.
Volgens Wilders is er aan de onderhandelingstafel nog niet over de premierskandidaat gesproken. Dat punt zou later vandaag op de agenda staan. De informateurs Dijkgraaf en Van Zwol zullen in de loop van de dag ook met hun eindverslag komen.
PVV, VVD, NSC en BBB nog steeds bijeen, onderhandelingen gaan nacht in
De vier partijen die een kabinet proberen te vormen en vanmorgen rond 09.00 uur met hun gesprekken begonnen zijn nog steeds bijeen om te onderhandelen over een regeerakkoord. Niet eerder gingen de gesprekken tot zo laat door. Er zijn inmiddels bitterballen voor de onderhandelaars bezorgd, die waarschijnlijk nog een flink stuk van de nacht doorpraten.
Op X plaatste PVV-leider Wilders zojuist een foto waar hij samen met BBB-leider Van der Plas op staat. Eronder staat “de laatste loodjes…..”.
De spanning stijgt, want nog steeds is er geen akkoord. Naar verluidt moeten er nog puntjes op de i worden gezet over de financiën. De afspraak is dat ze er morgen uit moeten zijn.
De naam van Ronald Plasterk gaat rond als mogelijke premier. Volgens politiek verslaggever Xander van der Wulp wordt de naam van Plasterk steeds nadrukkelijker genoemd, maar is nu niet met zekerheid te zeggen of hij echt premier wordt, mochten de onderhandelende partijen tot een akkoord komen.
Weer een hele dag van onderhandelingen; naam Plasterk wordt genoemd
De onderhandelaars van PVV, VVD, NSC en BBB zitten alweer de hele dag bij elkaar. Er is nog geen akkoord. Morgen is de dag dat de informateurs Van Zwol en Dijkgraaf hun verslag moeten inleveren bij de Tweede Kamer.
Er zijn vandaag veel speculaties over wie de nieuwe premier moet worden. Afgesproken is dat geen van de partijleiders in het kabinet komt. Er zijn geluiden dat PVV-leider Wilders oud-PvdA-minister Plasterk als mogelijke premier naar voren heeft geschoven. Maar Wilders wil dat niet bevestigen en ook anderen zijn er heel terughoudend over.
Volgens politiek verslaggever Xander van der Wulp wordt de naam van Plasterk steeds nadrukkelijker genoemd, maar is nu niet met zekerheid te zeggen of hij echt premier wordt.
Het is de laatste dag voor de deadline op woensdag
“Het is een spannende dag, we zitten heel dicht tegen de deadline”, zei NSC-leider Pieter Omtzigt voor aanvang van de formatiebesprekingen vanmorgen. Op de vraag of het gaat lukken zei hij: “We maken vorderingen. Er is genoeg kans om eruit te komen.”
De informateurs en de onderhandelaars van PVV, VVD, NSC en BBB wacht opnieuw een lange dag van onderhandelen. Het is de laatste dag voor de deadline op woensdagavond.
Morgen weer verder, Wilders kan niets zeggen over mogelijke premierskandidaat
Na vele uren praten zijn de besprekingen voor vandaag klaar, maar er is nog geen akkoord. Morgenochtend vroeg wordt er weer verder gepraat. “Ik heb niets te vertellen”, zei PVV-leider Wilders bij zijn vertrek. De andere partijleiders zeiden helemaal niets.
Een twitteraar die zich voordoet als persvoorlichter van de PVV, meldde vanavond dat Wilders oud-informateur Plasterk benaderd zou hebben als premiers-kandidaat. Kamerlid Agema retweette aanvankelijk het bericht van het account, maar verwijderde dat later weer.
Op de vraag of er iets van waar is zei Wilders: “Ik kan er niets over zeggen. Het is er binnen vandaag ook niet over gegaan”.
Informateur Van Zwol nuanceerde dat later. Er is volgens hem aan tafel inderdaad niet over gesproken wie de premier moet worden, “maar in de wandelgangen gaat het er daar soms natuurlijk wel over.”
Het was volgens hem zo’n lange dag “omdat alles echt uitgebreid besproken is”. Ook morgen wordt waarschijnlijk een lange dag. Dan gaat het nog een keer over de financiële randvoorwaarden van het nieuwe kabinet: hoeveel moet er bezuinigd worden en welke lastenverlichtingen zijn mogelijk?
“De laatste loodjes wegen het zwaarst”, aldus informateur Dijkgraaf. Net als Van Zwol acht hij het nog steeds realistisch dat de deadline van woensdagavond laat gehaald wordt. “Maar het is krap.” De informateurs gaan geen uitstel van de deadline vragen aan de Tweede Kamer.
Voor aanvang van de onderhandelingen stonden BBB-leider Van der Plas en PVV-voorman Wilders de pers kort te woord. “Iedereen zit constructief aan tafel” en “het moet nu wel gebeuren”, zei Wilders. Van der Plas zei te hopen dat de vier er vandaag uitkomen en als dat tot “vannacht half vijf” duurt, is het wat haar betreft ook prima.
Hoe dicht de vier partijen bij een eventueel akkoord zijn, lieten ze in het midden. “Hopelijk dicht”, wilde Wilders erover kwijt.
Na de rustdag van gisteren gaan de formatiegesprekken vandaag weer verder. Er is ruim vijf en halve maand na de verkiezingen nog geen duidelijkheid of er een kabinet komt van PVV, VVD, NSC en BBB. En de tijd begint te dringen, want komende woensdag is de deadline voor deze formatieronde.
Informateurs Van Zwol en Dijkgraaf willen op die dag voor middernacht klaar zijn. Dat betekent dat de onderhandelaars er dan uit moeten zijn, en de fracties van de vier partijen moeten voor die tijd ook nog akkoord gaan.
Geld
Zaterdag spraken de vier partijen nog met elkaar. Na afloop wilden de partijleiders van PVV. VVD, NSC en BBB vrijwel niets kwijt. Informateur Van Zwol zei tevreden te zijn over het verloop onderhandelingen gaan en Dijkgraaf stelde “iets optimistischer” te zijn dan eerder. “Maar je weet nooit wat er opduikt. We gaan per dag vooruit.”
Van Zwol benadrukte verder dat geld het lastigste punt is bij de onderhandelingen. Vooral de VVD en NSC willen het begrotingstekort en daarmee de staatsschuld niet te hoog laten oplopen, PVV en BBB hebben daar minder problemen mee. “In het verleden zijn politieke verschillen dichtgesmeerd met extra uitgaven”, aldus Van Zwol. “Maar nu willen ze zorgen voor ordentelijke overheidsfinanciën en dat is moeilijker.”
Wie is de beoogd premier?
PVV-leider Geert Wilders heeft een kandidaat op het oog voor het premierschap, en heeft die persoon ook al benaderd. Maar wie het dan is, is momenteel het best bewaarde geheim van Den Haag. Wilders wil vooralsnog niet zeggen wie het is en ook niet wanneer hij de naam gaat onthullen aan de andere drie partijen.
De formerende partijen hebben eerder afgesproken dat de partijleiders allemaal in de Tweede Kamer blijven. Dat betekent dat Wilders als leider van de grootste partij geen premier zal worden. Wel is het aan hem om iemands anders voor te dragen voor deze post.
Welkom in dit liveblog over de kabinetsformatie. Hier houden we je op de hoogte van de ontwikkelingen rond de vorming van een nieuw kabinet. Lees hier het blog van vorige week.