Kabinet wil hospitaverhuur aanpakken
Naast de plannen voor 100.000 woningen per jaar, waarvoor het kabinet 5 miljard euro per jaar uittrekt, wil het kabinet ook hospitaverhuur makkelijker maken.
Met een wetswijzigingen wil het hospita’s makkelijker maken een huurcontract te beëindigen als een huis in de verkoop gaat.
Er wordt 40 miljoen euro vrijgemaakt om te onderzoeken hoe belemmeringen voor coöperatief wonen kunnen worden weggenomen. Initiatieven lopen nu nog vaak tegen belemmeringen aan, bijvoorbeeld bij banken die ze te risicovol vinden om te financieren. Ook wil het met gemeentes bespreken hoe deze woonvorm kan worden gestimuleerd.
Daarnaast komt er een nieuwe subsidie voor de bouw van betaalbare woningen. Gemeenten krijgen een vast bedrag per woning op het moment dat die gerealiseerd is. Hoe hoog die subsidie wordt is nog onduidelijk.
ANP-fotograaf maakt ‘familiefoto’
Het ANP heeft een aantal bijzondere foto’s op de website gezet. Een fotograaf is op het Catshuis langsgeweest, waarschijnlijk om duidelijk te maken dat de vicepremiers en premier Schoof heel blij zijn met het regeerprogramma.
Ontwikkelingsorganisatie: draai bezuingingen terug
Ontwikkelingsorganisatie CARE Nederland vraagt het kabinet de “onverantwoorde bezuinigingen” op ontwikkelingshulp terug te draaien. Het komende jaar moet 350 miljoen euro bezuinigd worden, vanaf 2027 2,4 miljard euro per jaar.
Reintje van Haeringen, directeur van CARE Nederland, zegt dat klimaatverandering, conflicten en armoede niet bij landsgrenzen stoppen en dat Nederland het zich niet kan veroorloven om zich terug te trekken uit de internationale samenwerking. “Wat elders gebeurt, heeft onvermijdelijk gevolgen voor ons hier in Nederland.”
Arbeidsmigratie moet ‘selectiever’
Het kabinet wil een “selectiever en gerichter” beleid voor arbeidsmigratie. De behoefte aan laagbetaalde arbeid moet verminderd worden. Hoe de arbeidsvraag verminderd moet worden, laat het kabinet niet weten.
Verder benadrukt het kabinet opnieuw dat het de leefomstandigheden van arbeidsmigranten wil verbeteren en malafide uitzendbureaus wil aanpakken door middel van hogere boetes.
Zoals eerder aangekondigd worden werkgevers verantwoordelijk voor overlast die ontstaat wanneer arbeidsmigranten geen of geen goed onderkomen hebben. Ze moeten voor de maatschappelijke kosten gaan opdraaien.
Gemeenten moeten beter afwegen of er nog wel ruimte is voor bedrijvigheid waarvoor veel arbeidsmigratie nodig is.
Het kabinet wil verder de eisen aanscherpen voor het toelaten van kennismigranten. Tegelijk wordt gezegd dat Nederland aantrekkelijk moet blijven voor arbeidsmigranten die bijdragen aan de kenniseconomie.
Gratis betalingsherinneringen bij boetes
Het kabinet gaat ervoor zorgen dat het CJIB, de organisatie die de boetes int, eerst een gratis betalingsherinnering kan sturen voordat aanmaningskosten in rekening worden gebracht. Op die manier worden mensen niet direct met extra kosten geconfronteerd als zij een keer vergeten tijdig te betalen. Daarnaast zal het CJIB beter in staat worden gesteld om mensen die verkeren in situaties van overmacht te helpen door de verhogingen bij verkeersboetes kwijt te kunnen schelden.
Schuldenoverzicht voor huishoudens
Het kabinet wil dat er een overzicht komt met alle schulden van één huishouden. Dat moet zorgen voor meer overzicht voor schuldhulpverleners en deurwaarders.
Zo’n integraal schuldenoverzicht was in juni een van de voorstellen in een groot overheidsrapport over mogelijke verbeteringen in de aanpak van problematische schulden.
Verbeteren natuur in handen van boeren
Het verbeteren van de Nederlandse natuur legt het nieuwe kabinet voor een groot deel in handen van de Nederlandse boeren. Zij moeten daar hogere vergoedingen voor krijgen. Verder zoekt het kabinet naar nieuwe manieren om te beoordelen hoe de natuur ervoor staat, in de hoop dat dat gaat leiden tot meer gunstige uitkomsten. Het kabinet schrijft bij die nieuwe meetmethoden wel vaak dat het een lang proces is om ze daadwerkelijk te ontwikkelen.
Opmerkelijk genoeg staat in de hoofdstukken over woningbouw en infrastructuur vrijwel niets over stikstof. Veel grote infrastructurele projecten liggen stil, onder meer omdat het moeilijk is om stikstofvergunningen te krijgen zolang de Nederlandse natuur nog lijdt onder te veel stikstof. Het kabinet hoopt wel dat er een manier wordt gevonden om projecten met relatief weinig stikstofuitstoot vergunningsvrij door te laten gaan, maar schrijft ook daarover dat dat “een complex traject” is.
Kabinet wil Nederlanderschap afpakken bij ernstig geweld
Het kabinet kijkt of het Nederlanderschap afgepakt kan worden na een veroordeling voor terrorisme of andere ernstige geweldsmisdrijven.
Bij de bestrijding van de georganiseerde misdaad wordt onder andere de ‘patseraanpak’ uitgebreid en zullen meer geld en spullen worden afgepakt van criminelen.
Het kabinet wil dat de politie weer beter zichtbaar wordt in de wijk. Daarom komen er meer pilots met nieuwe politieloketten, bijvoorbeeld in stadhuizen, stations en ziekenhuizen. “Burgers kunnen daar laagdrempelig in contact komen met de politie”, aldus het regeerprogramma. Het moet er ook voor zorgen dat wijkagenten meer ruimte krijgen voor het werk op straat.
Eenvoudiger stelsel voor toeslagen, uitkeringen en belastingaangifte
Het kabinet wil naar een eenvoudiger stelsel van sociale zekerheid, toeslagen en inkomstenbelasting, maar heeft nog geen concrete maatregelen. Daarvoor wil het kabinet in gesprek met de samenleving.
“De Kamer, gemeentebesturen, maatschappelijke organisaties, vakbonden, werkgevers en de mensen om wie het gaat. We gaan samen in gesprek over de stip op de horizon voor een eenvoudiger stelsel: een visie op de lange termijn. Deze visie vormt de basis voor een hervormingsagenda.”
Crisisoefeningen, aanpak tegen spionage, zwaardere straffen tegen terreur
In het najaar komt het kabinet met een plan om de “weerbaarheid tegen militaire en hybride dreigingen versneld te verhogen”. Naast het versterken van de krijgsmacht worden burgers, overheid, bedrijven en organisaties meegenomen in bewustwording van de risico’s die Nederland loopt. Ook komen er crisisoefeningen en een Veiligheidstop waar de maatregelen worden besproken.
Het kabinet gaat extra investeren in de veiligheidsdiensten AIVD en MIVD. Politie en het Openbaar Ministerie krijgen een grotere rol in de aanpak van spionage. De import van elektronica en diensten vanuit landen met een vijandig cyberprogramma wordt afgebouwd.
De straffen voor terroristische misdrijven gaan omhoog. Er komt een “slim” verbod op ongewenste buitenlandse financiering van onder meer Nederlandse verenigingen, stichtingen, kerkgenootschappen en informele organisaties.
Asielcrisiswet maximaal twee jaar
De asielcrisiswet moet voor de duur van maximaal twee jaar gaan gelden, stelt het kabinet.
Het kabinet zegt maatregelen te nemen die in overeenstemming zijn met Europese regelgeving en internationale verdragen. Door juristen en andere expert wordt daaraan getwijfeld.
Nederland wil zo snel mogelijk in Brussel kenbaar maken dat Nederland een opt-out van Europese asiel- en migratieregelgeving wil, oftewel een uitzonderingspositie.
Het kabinet wil een zogeheten ’tweestatusstelsel’. Statushouders mogen alleen gezinsleden laten overkomen als ze twee jaar een verblijfsstatus hebben, over woonruimte beschikken en een “stabiel en toereikend inkomen” hebben. Dit wordt ook wel het ‘Zweedse model’ genoemd. Bij de IND wordt gevreesd dat de invoering van het tweestatusstelsel voor extra werkdruk gaat zorgen, omdat meer asielzoekers in beroep zullen gaan tegen hun status.
Nederland blijft Oekraïne politiek, militair, financieel en moreel onverminderd steunen tegen Russische agressie. In de wet komt dat blijvend minimaal 2 procent van het bruto binnenlands product naar Defensie gaat.
In het Israëlisch-Palestijnse conflict blijft voor het kabinet een tweestatenoplossing het uitgangspunt. Het kabinet blijft streven naar een “duurzame oplossing die door beide partijen wordt gedragen”. Verder zet het in op “verlichting van de ernstige humanitaire noden in de Gazastrook en vrijlating van alle gijzelaars”.
Nederland blijft een constructieve partner in de EU, “ook om onze eigen doelen te bereiken”.
Op ontwikkelingshulp wordt bezuinigd. De hulp die wordt gegeven richt zich vooral op voedselzekerheid en watermanagement. De eerder aangekondigde bezuiniging op ambtenaren wordt voor ambassades en consulaten geen 22 maar 10 procent.
Nog geen duidelijkheid over 130 op de snelweg
Het kabinet wil de maximumsnelheid op de snelweg waar dat kan verhogen naar 130 kilometer per uur. Het kabinet komt nog dit jaar met een Actieagenda Auto, met daarin onder andere de aanpak voor 130 km/uur. Ook moet daarin komen te staan hoe moet worden ingespeeld op technologische ontwikkelingen als zelfrijdende auto’s.
In 2025 duidelijkheid over Lelystad Airport
Het kabinet besluit volgend jaar wat er moet gebeuren met Lelystad Airport. Dat vliegveld zou een deel van de vakantievluchten vanaf Schiphol moeten overnemen, maar is nog niet geopend.
Jaarlijks 100.000 extra woningen
Jaarlijks wil het kabinet 100.000 extra woningen bouwen en daarvoor worden ‘afdwingbare’ afspraken gemaakt. Dat betekent dat de overheid veel strenger wordt tegen gemeenten, provincies en andere betrokkenen die snelle bouw vertragen.
Verder wordt er snel gezocht naar extra bouwlocaties, zowel binnen als buiten de bebouwde omgeving.
Er moet ook sneller gebouwd worden en er gaat iets gedaan worden aan vertragende lokale regels waardoor bouwplannen moeizaam van de grond komen.
Landbouw en visserij, voedselzekerheid en natuur
Het kabinet wil PAS-melders (boeren die eerder geen vergunning hoefden aan te vragen voor hun stikstofuitstoot, maar het wel meldden) weer perspectief bieden. Het is de bedoeling om weer te gaan sturen op emissies in plaats van op de kritische depositiewaarde (dat is de maximale hoeveelheid stikstof die een natuurgebied aan kan zonder dat de natuur verslechtert).
Het kabinet gaat met de Europese Commissie praten over modernisering van Europese natuurbeschermingsregels en aanpassing van de Natura-2000-doelen. De daadwerkelijk gemeten staat van de natuur moet leidend worden voor de ontwikkelingen in het landelijk gebied. Daarbij worden ook andere factoren dan stikstof meegenomen.
Onderwijs: bezuinigingen en gratis schoolmaaltijden
De bewindslieden van Onderwijs erkennen dat ze fors moeten bezuinigen en dat dit noopt tot “scherpe en verstandige keuzes”. Er komt een ‘herstelplan’ om de basisvaardigheden in het onderwijs te verbeteren en het lerarentekort aan te pakken.
De financiering van gratis schoolmaaltijden gaat door en scholen krijgen compensatie voor de btw-verhoging op (school)boeken. De langstudeermaatregel wordt nog uitgewerkt.
Koopkracht: iedereen er op vooruit
Iedereen gaat er in koopkracht op vooruit, valt te lezen in het regeerprogramma. Voor de huur- en zorgtoeslag krijgen mensen meer ruimte om fouten te maken zonder dat dat onmiddellijk wordt afgestraft en mensen in financiële problemen raken.
Zorg: minder administratie, AI en streekziekenhuizen behouden
Om het personeelstekort in de zorg terug te dringen zet het kabinet in op het halveren van de ‘administratietijd’. Dat moet onder meer gebeuren door gebruik te maken van kunstmatige intelligentie en digitalisering.
Verder wil het kabinet streekziekenhuizen behouden en versterken en moet het makkelijker worden om een huisartspraktijk over te nemen. In 2030 moeten er 290.000 extra woningen komen die geschikt zijn voor ouderen.
De gesloten jeugdzorg wordt zo snel mogelijk afgebouwd. Marketing van ongezonde producten gericht op jongeren wordt tegengegaan en er komt een plan om het gebruik van vapes onder jongeren terug te dringen.
Maatregelen op asiel en migratie
De minister van Asiel en Migratie en de minister-president activeren zo snel mogelijk het noodrecht door een asielcrisis uit te roepen. Zo kan het kabinet afwijken van de Vreemdelingenwet. Daarmee zijn er direct meer maatregelen mogelijk om de asielinstroom te beperken. De Tweede en Eerste Kamer hoeven er niet eerst mee akkoord te gaan, dat besluit volgt achteraf.
De gezinshereniging van meerderjarige kinderen wordt ingeperkt en het begrip ‘kerngezin’ krijgt een krappere invulling. Nieuwe feiten en omstandigheden bij herhaalde asielaanvragen worden strenger getoetst. Ook komt er een mogelijkheid om asielzoekers die niet op een zitting of afspraak verschijnen, af te wijzen.
Met een asielcrisiswet trekt het kabinet vervolgens de Spreidingswet in, komt er een beslisstop op asielaanvragen, wordt de opvang versoberd en worden mensen zonder verblijfstitel desnoods gedwongen uitgezet.
Ook krijgen asielzoekers niet langer na vijf jaar automatisch een asielvergunning voor onbepaalde tijd. Dat betekent dat zij terug moeten naar het land van herkomst zodra het daar veilig is. Het kabinet dient bij de EU een officieel verzoek in om voor Nederland op asielgebied een uitzondering te maken, de zogenoemde opt-out. Het grenstoezicht wordt verscherpt.
Wat kun je zo verwachten?
Straks om 14.00 uur wordt het regeerprogramma vrijgegeven. Vanmiddag om 16.00 uur volgt dan de officiële presentatie tijdens een persconferentie, die live te volgen is bij de NOS.
In het regeerprogramma staat de invulling van het hoofdlijnenakkoord dat de vier regeerpartijen PVV, VVD, NSC en BBB in mei sloten. Hierin staan allerlei voorstellen over onder meer zorg, criminaliteit, asiel en migratie, wonen, infrastructuur, energie, onderwijs en buitenlands beleid.
Heel gedetailleerd zal het programma waarschijnlijk niet zijn. Ambtenaren op allerlei ministeries hebben weliswaar in de zomer doorgewerkt aan de uitwerking, maar veel tijd was er ook niet. Een financiële bijlage zit er ook niet bij.
