NOS Nieuws•
Met de ondertekening van een ongekend aantal presidentiële decreten gaf Donald Trump gisteravond te kennen dat hij een vliegende start wil geven aan zijn nieuwe termijn als president.
De 78-jarige Trump ondertekende meer dan veertig decreten en trok 78 decreten in die de afgelopen jaren waren uitgevaardigd door zijn voorganger Joe Biden. Ter vergelijking: Trump zelf vaardigde in 2017 in zijn eerste week vijf decreten uit, evenveel als Barack Obama acht jaar eerder. Biden hield het vier jaar geleden op 24. Een greep uit de plannen van Trump:
Immigratie
- Noodtoestand aan de grens met Mexico: Trump kondigde de noodtoestand af aan de zuidelijke grens met Mexico. In 2019 riep hij ook de noodtoestand uit om zijn aangekondigde grensmuur te bekostigen. Dit keer wil hij ook troepen naar de grens sturen om “fysieke barrières op te richten” en de bouw van de grensmuur te voltooien.
- ‘Remain-in-Mexico’-beleid keert terug: deze maatregel houdt in dat Mexicanen die asiel vragen bij de grens de beslissing over hun aanvraag in Mexico moeten afwachten. In 2018 voerde Trump dit ook in. De VS heeft hiervoor wel medewerking nodig van Mexico.
- Einde aan gebruik app CBP One: met deze app van de Amerikaanse migratiedienst konden immigranten een afspraak maken om legaal de VS in te komen. Direct na de beëdiging is de app uit de lucht gehaald.
Justitie
- Gratie voor de Capitoolbestormers: Trump heeft gratie verleend aan ongeveer 1500 mensen die op 6 januari 2021 het Capitool bestormden. Dat komt neer op vrijwel iedereen die strafrechtelijk is vervolgd voor zijn rol bij de rellen. In veertien gevallen heeft hij de straf van de veroordeelden verkort. Daarbij lijkt het te gaan om mensen die veroordeeld werden voor het gebruiken van geweld tijdens de bestorming. In een toelichting noemde Trump de veroordeelden gijzelaars.
- Drugskartels bestempeld als terroristisch: de nieuwe president wil drugskartels aanmerken als internationale terroristische organisaties, zodat ze met meer middelen bestreden kunnen worden.
- Vaker de doodstraf: Trump maakt de opschorting van de federale executies onder het presidentschap van Biden ongedaan. Verder krijgt het ministerie van Justitie de opdracht om de doodstraf te vragen voor zeer ernstige misdrijven waarbij een overheidsbeambte om het leven is gebracht of als de verdachte een persoon is die illegaal in de VS verblijft.
TikTok
- TikTok krijgt uitstel: Trump heeft het ministerie van Justitie bevolen om het Amerikaanse verbod de komende 75 dagen niet te handhaven. De Amerikaanse president hoopt het bedrijf achter TikTok meer tijd te geven om een geschikte Amerikaanse koper te vinden, zodat het platform operationeel kan blijven in de VS.
Energie en klimaat
- Het uitroepen van een energiecrisis: Trump heeft beloofd de prijzen voor energie en brandstof naar beneden te brengen en roept een nationale energiecrisis uit om die belofte waar te maken. In zijn inauguratiespeech die voorafging aan het ondertekenen van de decreten herhaalde hij de campagneslogan “drill baby drill”, doelend op zijn plannen om meer olie en gas op te pompen.
- Terugtrekking uit het Klimaatverdrag van Parijs: net als in zijn vorige termijn heeft Trump zich teruggetrokken uit het internationale klimaatverdrag. Hierin spraken landen af de opwarming van de aarde ruim onder de 2 graden Celsius te houden en het liefst onder de 1,5 graad. Hij zette ook zijn handtekening onder de brief die de VN op de hoogte moet stellen van het besluit.
- Geen steun voor elektrische auto’s: Biden investeerde veel geld in de elektrische auto-industrie, onder andere door worstelende autofabrikanten te helpen over te schakelen op de productie van elektrische auto’s. Trump draait dat terug “om de auto-industrie te redden”.
Wereldgezondheidsorganisatie
- Trump zet terugtrekking WHO in gang: naast de terugtrekking uit het Klimaatverdrag van Parijs heeft Trump ook een decreet ondertekend waarmee de terugtrekking van de VS uit de Wereldgezondheidsorganisatie in gang wordt gezet. In 2020 trok de VS zich onder Trump ook al terug uit de WHO.
Internationale handel
- “Onmiddellijke herziening van ons handelssysteem”: Trump wil importheffingen opleggen aan andere landen “om onze burgers te verrijken”. Hij wil hiervoor een zogenoemde ‘External Revenue Service’ oprichten, een instelling die de inkomsten moet innen uit de importheffingen. In werkelijkheid zijn het Amerikaanse bedrijven die opdraaien voor importheffingen, niet buitenlandse exporteurs. Het was de vraag of Trump direct zou beginnen met het opleggen van importheffingen, maar in de Oval Officie zei hij te verwachten dat de heffingen op 1 februari van kracht worden.
Censuur en gender/ras
- “Einde aan overheidscensuur”: Trump zegt dat hij “alle vormen van overheidscensuur zal stoppen en vrijheid van meningsuiting terugbrengt naar Amerika”. Dat doet hij naar eigen zeggen “na jaren van illegale en ongrondwettelijke pogingen van de overheid om vrijheid van meningsuiting te beperken.”
- Diversiteit en inclusie aan banden: in zijn speech beloofde Trump een einde te maken aan overheidsprogramma’s voor diversiteit, gelijkheid en inclusie. Volgens hem wordt zijn regering “kleurenblind” en zullen verdiensten weer doorslaggevend zijn. Zo heeft hij een decreet ondertekend waarin staat dat de overheid slechts twee genders kent: man en vrouw.
Kleinere overheid
- Vacaturestop voor ambtenaren: er worden geen nieuwe mensen bij de overheid aangenomen, met uitzondering van het leger en een aantal andere essentiële vakgebieden.
- Kantoorplicht: het wordt alle ambtenaren verplicht om volledig op kantoor te werken.
Panamakanaal, Golf van Mexico en Mars
- Het Panamakanaal moet weer in Amerikaanse handen komen: het is nog niet in een decreet vervat, maar in zijn speech herhaalde Trump claims dat Panama te veel tolgeld vraagt voor de doorvaart en Amerikaanse schepen oneerlijk behandelt. “We nemen het terug.” Maar alle schepen, ongeacht onder welke vlag ze varen, betalen dezelfde tarieven voor doorvaart door het kanaal. De Panamese president Mulino zei in een reactie dat “het Panamakanaal van Panama is en ook zal blijven.”
- Nieuwe naam voor de Golf van Mexico: Trump zegt dat Amerika zijn “rechtmatige plaats zal terugveroveren als de grootste, machtigste en meest gerespecteerde natie op aarde”. Daartoe noemt de VS de Golf van Mexico voortaan de Golf van Amerika.
- De Amerikaanse vlag op Mars: Trumps expansiedrift beperkt zich niet tot de planeet Aarde. “We zullen ons lot tot aan de sterren nastreven, door Amerikaanse astronauten de ruimte in te sturen en de Stars and Stripes op Mars te planten.” Trump gebruikte de term manifest destiny, een verwijzing naar de 19e-eeuwse stroming die stelt dat uitbreiding van de Verenigde Staten de lotsbestemming is van Amerikanen.
