Wietexperiment naar volgende fase, maar nog steeds niet echt van start

• Sophie Feenstra

  redacteur Binnenland

Vanaf morgen mag er legale, Nederlandse cannabis worden verkocht in alle coffeeshops die meedoen aan de wietproef. Toch is het overheidsexperiment daarmee nog steeds niet echt begonnen. Omdat er niet genoeg legaal aanbod is, mogen de shops voorlopig ook hun illegale ‘achterdeurcannabis’ blijven verkopen.

Over het ‘experiment gesloten coffeeshopketen’, zoals de proef officieel heet, zijn in 2017 afspraken gemaakt in het regeerakkoord Rutte III. Het kabinet wilde hiermee onderzoeken of de verkoop van hennep en hasj in Nederland kan worden gelegaliseerd en wat hiervan de effecten zijn op de criminaliteit en de volksgezondheid. Maar de proef kwam maar moeizaam van de grond.

Zo kampten de tien aangewezen legale cannabistelers met tegenslagen. Er waren moeilijkheden bij het verkrijgen van gemeentelijke bouwvergunningen, het vinden en behouden van investeerders voor de tientallen miljoenen die per teler nodig zijn en bij het openen van bankrekeningen om deze miljoenen uit te kunnen geven.

Wiettelers en coffeeshophouders liepen tegen verschillende problemen aan in de aanloop naar het experiment:

Eind 2020 werden door middel van een loting tien aspirant-telers geselecteerd voor het experiment. Het idee was dat de proef pas zou beginnen als alle tien konden leveren en het aanbod voldoende en divers genoeg zou zijn. Maar omdat het allemaal veel langer duurde dan verwacht, zei toenmalig minister van Volksgezondheid Kuipers twee jaar later dat de proef ook kon starten met minder telers, mits er voldoende capaciteit was.

Weer een jaar later waren drie bedrijven inmiddels zo ver dat ze de eerste cannabis konden leveren. Om ze niet met hun voorraad te laten zitten werd in december alvast begonnen met de aanloopfase, waarbij coffeeshops in Breda en Tilburg naast de illegale wiet ook alvast legale cannabis mochten verkopen. Nu wordt dat dus uitgebreid naar de coffeeshops in alle tien deelnemende gemeenten.

De hoop is dat de komende maanden twee extra telers het aanbod op het gewenste niveau brengen en per half september ook gaan leveren zodat het experiment echt gaat beginnen. De bijna 80 deelnemende coffeeshops mogen dan alleen legale cannabis verkopen.

Of dat ook echt gaat lukken, is niet zeker: het ministerie van Volksgezondheid heeft al gezegd dat de start opnieuw met een aantal maanden wordt uitgesteld mocht dat nodig zijn.