Dankzij de zogenoemde salderingsregeling krijgen eigenaren van zonnepanelen nu nog een vergoeding van de overheid voor de stroom die ze terugleveren aan het net. Het kabinet wil echter van de regeling af en loodst de wet die daarvoor nodig is langs de Eerste Kamer.
Of er voldoende steun komt, is nog onzeker, maar dat de subsidie uiteindelijk verdwijnt hangt al een paar jaar boven de markt. Investeren in zonnepanelen loont inmiddels ook zonder overheidssubsidie.
6000 euro
Voor thuisbatterijen geldt dat niet per se. Regeringspartijen VVD en ChristenUnie pleitten daarom eerder voor een subsidie, zoals die er bijvoorbeeld ook is in België. Zo moeten meer mensen hun zelf opgewekte stroom kunnen opslaan en gebruiken. En moeten de batterijen, die wel 6000 euro per stuk kunnen kosten, betaalbaarder worden.
Verschillende brancheclubs voegden zich bij de discussie en spraken zich uit voor het schrappen van de salderingsregeling en de komst van een subsidie op batterijen. Dat kan onder meer helpen om de huidige verstoppingen op het stroomnet helpen voorkomen.
‘Geen toekomst zonder batterij’
De batterij moet, zeker voor de voorlopers die er nu al in willen investeren, aantrekkelijk gemaakt worden, zegt Netbeheer Nederland. “We kunnen ons geen toekomstig systeem voorstellen zónder de thuisbatterij”, zegt woordvoerder Theo Scholten. Het is volgens hem een cruciale bouwsteen van een oplossing, al is het niet de enige remedie.
Discussie over opslagbeleid
Energieminister Rob Jetten werkt aan een ‘routekaart energieopslag’, dat dit voorjaar duidelijk moet maken waar Nederland op in wil zetten. Thuisbatterij, buurtbatterij of warmteopslag. Bij bedrijven, in de buurt of juist thuis? “Daarover wordt nu discussie gevoerd”, zegt Jeroen Neefs, woordvoerder van branchevereniging Energy Storage NL. De club sprak recent met de minister over de plannen en pleit voor meer opslagmogelijkheden.
Een subsidie op thuisbatterijen behoort tot de mogelijkheden, zegt Neefs. Maar volgens hem is het beter om eerst te kijken naar andere prikkels, zoals het verminderen van energiebelasting of de btw op thuisbatterijen. “Een subsidie is dan misschien niet nodig.” Ook moet er volgens Neefs meer kennis worden opgedaan over het nut van de batterij.
Vraagtekens over batterij
Want daarover bestaan vraagtekens. Zo zijn de batterijen, met of zonder subsidie, behoorlijk duur en levert investeren daarin alleen genoeg op als je ze volop kunt gebruiken, zegt Martien Visser, lector Energietransitie aan de Hanzehogeschool Groningen. Bijvoorbeeld voor het in de avonduren opladen van een elektrische auto. “Dan kun je maximaal profiteren”, zegt hij.
Overdag gooi je de batterij vol met eigen zonnestroom, in de avond laad je er je auto mee op. En zo door, maar zo lang de salderingsregeling blijft bestaan, zal de thuisbatterij voor weinigen financieel interessant zijn, zegt Visser.
‘Geen goed idee’
Visser vindt een subsidie op thuisbatterijen geen goed idee. Op dit moment zijn het vooral de vermogende Nederlanders met een groot stroomverbruik die er aan kunnen verdienen, zegt hij. “Het geld komt terecht bij mensen die het niet nodig hebben.”
Of batterijen het volle stroomnet kunnen ontlasten is daarbij nog maar de vraag. Volgens de lector kunnen de batterijen er juist ook voor zorgen dat het netwerk extra belast wordt. Bijvoorbeeld als huishoudens op donkere dagen massaal energie gaan verbruiken om hun elektrische auto’s te laden én hun batterijen vol te krijgen.
‘Afwassen op een zonnige dag’
“Je kunt het netwerk ook op andere manieren ontlasten dan met batterijen”, zegt Visser. Bijvoorbeeld door je stroomverbruik af te stemmen op het aanbod. Oftewel: op een zonnige dag de (af)was doen.
Tot slot kunnen mensen met een thuisbatterij, als de salderingsregeling is verdwenen, energiebelasting ontlopen, omdat ze die energie niet aftappen van het stroomnet. “Batterijen zijn dan al fiscaal bevoordeeld”, aldus Visser. Het is volgens hem nog een reden om terughoudend te zijn met subsidies.
‘Geen financieel voordeel’
Ook Milieu Centraal is terughoudend. “Voor nu komen we tot de conclusie dat investeren in een thuisbatterij geen financieel voordeel oplevert”, zegt Mariken Stolk, expert duurzame energie bij Milieu Centraal. Winst kan volgens haar ook behaald worden met andere aanpassingen, zoals het aanzetten van huishoudelijke apparaten als er veel zonnestroom beschikbaar is.
Een thuisbatterij is daarbij belastend voor het milieu, omdat er kritische grondstoffen, zoals lithium, voor worden gebruikt. Hierom is de instantie ook geen voorstander van een eventuele subsidie. Een gedeelde buurtbatterij is minder belastend, zegt Stolk. Net als het gebruik van de bestaande batterij die toch al in een elektrische auto zit, al duurt het nog wel even voordat iedereen daarover beschikt.
