NOS Nieuws•
Meerdere zorginstellingen weigeren patiënten met ingrijpende verstandelijke beperkingen op te nemen omdat de zorgkosten voor deze groep hen te hoog zijn. Dit blijkt uit een enquête onder zogenaamde cliëntondersteuners van onderzoekscollectief Spit gepubliceerd in Trouw en De Groene Amsterdammer.
De problemen spelen specifiek bij mensen met een verstandelijke handicap die ook te maken hebben met gedragsproblematiek of een verslaving. Deze patiënten met een zogenaamde VG7-indicatie hebben elke dag intensieve begeleiding en zorg nodig. Om een juiste woon- en zorgplek te vinden worden patiënten en hun families geholpen door cliëntondersteuners.
Ten minste 18 van deze ondersteuners kregen recent persoonlijk van zorginstellingen te horen dat er om financiële redenen geen plek was voor hun cliënten. En 24 ondersteuners geven in het onderzoek aan geen cliënten op de juiste plek geplaatst te krijgen omdat zorginstellingen onvoldoende medewerkers hebben die deze veeleisende vorm van zorg kunnen bieden.
Bestaande zorg ook opgezegd
De vergoedingen die instellingen krijgen voor de zorg voor deze groep patiënten zijn al jaren niet toereikend, waardoor instellingen miljoenen verlies maken op de zorg. Soortgelijke problemen, waarbij patiënten met juist de meest urgente zorgvraag worden overgeslagen omdat ze te duur zijn, spelen ook in de ouderenzorg en de ggz.
Sommige instellingen gaan zelfs zo ver dat zij de bestaande zorg opzeggen, hoewel dit eigenlijk niet mag of slechts onder zeer strikte voorwaarden. Tientallen ondersteuners maakten mee dat een instelling probeerde de zorg voor een cliënt stop te zetten, of daar ook daadwerkelijk in slaagde.
Risico op agressie thuis
Precieze cijfers over het aantal patiënten dat nu wacht op een plek bestaan niet. Het gaat waarschijnlijk om honderden mensen. Een deel moet bij ouders of andere familieleden wonen. Wat niet zonder risico is omdat sommige patiënten agressief kunnen worden bij te veel prikkels. Een ander deel moet op straat leven.
Niet alle zorginstellingen zijn begonnen met het weren van patiënten met een VG7-indicatie. Zo zegt Vanboeijen, een grote zorgorganisatie in Drenthe, geen patiënten te weigeren uit financiële gronden. Al ervaart ook deze instelling begrotingsproblemen.
Kaalslag
Zo kampt Vanboeijen elk jaar met een tekort van 3 à 4 miljoen euro. Twee derde tot drie kwart komt voor rekening van de VG7-patiënten. Volgens Johan Dusseljee, lid van de raad van bestuur, houden ze het nog vol door hun budget voor bijvoorbeeld het onderhoud van gebouwen te gebruiken voor zorg. “Maar daardoor kunnen we niet meer echt investeren in goed onderhoud. Daar kunnen we niet voor altijd mee doorgaan.”
De Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland bevestigt dat veel zorginstellingen financieel klem zitten. De overheid belooft vanaf 2025 weliswaar het tarief dat instellingen in rekening mogen brengen bij zorgkantoren te verhogen met 6,2 procent. Maar volgens de belangenvereniging wordt met die verhoging nog niet eens de helft van het financiële gat gedicht.
